6 grudnia są mikołajki. Wiadomo! Ale nie każdy pamięta, że mikołajki należy pisać małą literą. Dlaczego? Gdyż nazwy obrzędów, zabaw i zwyczajów zapisujemy małą literą! Np. andrzejki, walentynki, dożynki, oczepiny.
A co ze świętym mikołajem? W 2004 roku Rada Języka Polskiego ustaliła, że święty mikołaj (czyli ktoś, kto przynosi prezenty z okazji świąt) piszemy małymi literami!
(Mój wujek co roku przebiera się za świętego mikołaja.
6 grudnia do grzecznych dzieci przychodzi święty mikołaj.)
Natomiast Mikołaj jako imię, oczywiście należy pisać wielką literą.
A co z legendarną postacią Mikołaja, biskupa Miry? W tym wypadku piszemy: święty Mikołaj, tak jak np. święty Piotr.
Liczebniki zbiorowe sprawiają użytkownikom języka sporo problemów. Kłopotliwe jest przede wszystkim tworzenie i poprawne użycie ich wielowyrazowych form. Być może dlatego, że obecnie są one rzadko używane.
Na początek musimy pamiętać, że liczebników zbiorowych nie możemy utworzyć od:
* zero,
* jeden,
* sto,
* tysiąc,
* milion,
* miliard,
* bilion;
Używamy wówczas liczebników głównych: parę, wiele, kilkoro.
Liczebniki zbiorowe tworzymy z liczebników głównych połączonych z:
- nazwami niedorosłych ludzi bądź zwierząt, które w mianowniku liczby pojedynczej mają końcówkę -ę, np. dziewczę, kurczę, kaczę -> siedmioro dziewcząt, dwoje kurcząt, czworo kacząt.
(nazwy niedorosłych ludzi bądź zwierząt, zakończonych w mianowniku na inną głoskę niż -ę, łączą się z liczebnikami głównymi, np. trzy dziewczynki, pięć kaczątek)
- z rzeczownikami, które występują w parach, np. dwoje uszu, dwoje oczu,
- z nazwami grup, w których występują osoby o różniej płci, np. ośmioro dzieci, Ich Troje,
- ze starymi frazeologizmami, np. Rzeczpospolita Obojga Narodów, dziesięcioro przykazań,
- z nazwami niektórych rzeczowników nieposiadających liczby pojedynczej (plurale tantum), np. czworo drzwi.
Liczebniki zbiorowe odmieniają się przez przypadki poszerzając temat o głoskę -g. Wyjątek stanowi mianownik, biernik i wołacz!
W przypadku, gdy musimy odmienić klika cyfr, np. dwadzieścia dwa, oba człony przybierają postać liczebnika zbiorowego: dwadzieścioro dwoje,osiemdziesięcioro czworo,siedemdziesięcioro ośmioro,ale: sto troje, tysiąc pięcioro. Od tej zasady możemy jednak uwolnić mianownik, gdzie zarówno postać dwadzieścia dwoje jak i dwadzieścioro dwoje jest poprawna (w mianowniku postać liczebnika zbiorowego może przyjąć tylko ostatni człon).
* Osobom mającym problemy z właściwą odmianą polecam gotowe wzory deklinacyjne dostępne tutaj.
Dziennikarz Charlie Davies w owładniętym przez reżim Uzbekistanie poznaje miłość swojego życia. Oboje przyjechali do tego kraju pomóc: on - pisząc artykuły na skalę światową o prawdziwej sytuacji kraju, ona - niosąc pomoc miejscowej ludności. Podczas jednej z demonstracji, uzbrojone wojsko - aparat reżimu, strzela z karabinów maszynowych do nieuzbrojonej ludności cywilnej. Giną tysiące ludzi. Charlie zostaje ranny, a Julie zaczyna przedwcześnie rodzić.
Spotykamy ich po 6 latach, żyjących na przedmieściach Los Angeles - rodzinę z dwójką dzieci. Po tragicznych wydarzeniach na placu postanowili na zawsze opuścić Uzbekistan i stworzyć dla swojego cudem uratowanego dziecka bezpieczną, szczęśliwą przyszłość. Nie wracając do wydarzeń sprzed 6 lat, starają się wygrać z monotonią miejskiego życia. Julie - żądna przygód, pragnąca zrobić coś wielkiego dla świata, dusi się w przytulnym domku nad przedmieściach i zaczyna w tajemnicy niebezpieczną grę. Wkrótce zostaje w niewiarygodnych okolicznościach porwana. Policja początkowo podejrzewa męża. Uważają, że kobieta zaczęła zdradzać Charliego, a on przygnieciony ciężarem rogów, postanowił coś z tym zrobić. Okazuje się jednak, że to nie było zwykłe porwanie, a jego żona wkroczyła na cienki lód, zadzierając z jedną z największych mafii na świecie.
Mimo bólu spowodowanego jej kłamstwami - Charlie postanawia odnaleźć żonę. Tropy prowadzą go do Uzbekistanu. Po raz pierwszy od 6 lat musi wrócić do kraju, w którym tak wiele przeżył, musi spojrzeć w oczy ludziom, którym obiecał pomoc, a których zostawił, musi jeszcze raz stanąć na placu, z którego ledwo uszedł z życiem. A przede wszystkim musi zmierzyć się z prawdą o swojej żonie, kobiecie, którą kocha i której bezgranicznie ufał. Czy przyprowadzi matkę swoich dzieci do domu? Czy zapobiegnie katastrofie na skalę światową? Czy samotny cywil pokona uzbrojoną po zęby, wyszkoloną armię terrorystów?
Książka od pierwszych stron trzyma w napięciu. Filmowe sceny, ciekawy wątek, dynamiczna akcji. Autor niezwykle precyzyjnie oddaje atmosferę kraju ogarniętego reżimem. Opisuje przerażające tortury i zmasakrowane zwłoki ludzi, którym nie spodobał się system w jakim żyją. Przedstawia osobę dyktatora, pochłoniętego zarabianiem pieniędzy, który nie przejmuje się tym, że za murami jego posiadłości dzieci umierają z głodu. Aparat terroru, który bezwzględnie zabija każdego, kto przestał im być potrzebny. A tło tego wszystkiego stanowią ludzie, którzy jeszcze wierzą w lepsze jutro. Mimo straty bliskich, morzu trupów, nawałnicy przemocy i bestialstwa, postanawiają zaryzykować walcząc z niepokonaną, uzbrojoną armią. Książka będąca połączeniem thrillera, z pełną nadziei i idealizmu historią. Jednym słowem - debiut idealny.
Artur Solski wychodzi ze szpitala psychiatrycznego. Przestaje widzieć zmarłą żonę i dzieci. Postanawia zacząć wszystko od nowa, jednak operacja "Nabucco" nie daje mu spokoju. Chce, aby winni ponieśli karę! Zamiast rehabilitacji - rozpoczyna śledztwo.
Nie wie, że jego pobyt w szpitalu był sterowany i, że po wyjściu na wolność obserwują każdy jego krok. Naraził się ludziom, którzy nie zapominają. I Solski zdaje sobie z tego sprawę, jednak gdy człowiek nie ma już nic do stracenia - gotowy jest na wszystko. Z pomocą swojego przyjaciela Rokity postanawia odzyskać utracone materiały i wymierzyć sprawiedliwość na własną rękę, Nie wie jednak, że Rokita jest kretem, a wszystkie materiały zostają mu podstawione. Pułkownik Wyrwicki z Agencji Wywiadu czuwa, aby jego machlojki nie ujrzały światła dziennego! Handel bronią, narkotykami, ropą, agencja ekskluzywnych prostytutek i układ z izraelską mafią - a to wszystko w wykonaniu szefów Polskiej Agencji Wywiadu!
Znakomita kontynuacja Sejfu z niesamowitym zakończeniem. Doskonałe retrospekcje, genialna intryga, dowcipne i inteligentne dialogi. Czasami jednak czytelnik ma wrażenie zagubienia - nadmiar nazwisk, afer, powiązań - nie wiadomo kto jest po czyjej stronie. Ale czyż nie tak funkcjonuje prawdziwa mafia?
Gdyby książka została wydana w Stanach Zjednoczonych, wytwórnie filmowe biłby się o prawa do ekranizacji. W Polsce ambitne, mocne kino jest towarem ekskluzywnym, spod lady. Kręćmy więcej głupich komedii, w których co parę sekund lecą kurwy i inne niecenzuralne słowa, albo programów typu "Trudne sprawy"....
Jakie potrzeby odbiorcy - taki rynek.
Herkules Poirot postanawia zakończyć swoją detektywistyczną karierę i zająć się uprawą dyń na wsi. Chce jednak odejść w typowo herkulesowym stylu. Postanawia, jak jego mitologiczny imiennik, wykonać dwanaście zadań wieńczących karierę najsławniejszego detektywa.
Od lewa z Nemei do pojmania Cerbera, wszystkie kryminalne zagadki mają iście mitologiczną symbolikę. Zadania są ciekawe dla detektywa, choć diametralnie różne od tych, których się podejmował dotychczas. Herkules musi znaleźć źródło plotek i sprawić, aby przestały być rozsiewane, odszukać niewierną kochankę, zaginionego psa, rozprawić się z handlarzami narkotyków i dzieł sztuki, udowodnić, że narzeczony pewnej damy wcale nie jest chory psychicznie i oczyścić stajnie Augiasza, we współczesnym stylu. Sprawy są krótkie i nieco trywialne. Czytelnik nie ma czasu na wsiąknięcie w fabułę i samodzielne poszukiwanie zbrodniarza. Choć zakończenia są - w stylu królowej - nieoczekiwane, całość nie wzbudza szczególnego zachwytu. Dobrze się składa, że Poirot szybko znudził się hodowlą dyń i wrócił do zawodu, bo takie zakończenie kariery nie spełnia oczekiwań czytelnika.
Dla stałych, wiernych czytelników książka jest miłym odpoczynkiem. Rozpoczynającym przygodę z królową, na początek poleciłabym coś innego.
Pytanie wydaje się proste, jednak odpowiedzi są różne. Zastanawiamy się nad tym czy mówimy rąk czy ręk? No właśnie! Tak samo odmienia się męka.
Przypadek
Liczba pojedyncza
Liczba mnoga (z formami dawnej liczby podwójnej)
Liczba pojedyncza
Liczba mnoga
Mianownik
ręka
ręce
męka
męki
Dopełniacz
ręki
rąk
męki
mąk
Celownik
ręce
rękom
męce
mękom
Biernik
rękę
ręce
mękę
męki
Narzędnik
ręką
rękoma lub rękami
męką
mękami
Miejscownik
ręce
rękach
męce
mękach
Wołacz
ręko
ręce
męko
męki
Źródło tabeli: http://pl.wikipedia.org/wiki/Gramatyka_j%C4%99zyka_polskiego
Dlaczego jest gęba-gąb, ręka-rąk, męka-mąk, ale szczęka-szczęk, wnęka-wnęk?
Przyczyn jest wiele. Język polski przez lata ulegał przemianom. Jeśli chodzi o historię samogłosek nosowych, na ich ukształtowanie miały wpływ m.in. budowa sylab, iloczas, sąsiedztwo fonetyczne, geneza nosówki, zwyczaj językowy, czy chociażby analogie.
Profesor Krystyna Długosz-Kurczabowa z Uniwersytet Warszawskiego uważa, że "każdą oboczność samogłosek nosowych (lub ich brak)
należy rozpatrywać osobno, ustalając, w jakim stopniu są one umotywowane
rozwojem historycznym, a w jakim – innowacjami artykulacyjnymi i frekwencją
występowania."
Wniosek? Musimy zapamiętać, że męka odmienia się jak ręka!
Właścicielka zabytkowego, ogromnego domu Nick, cztery razy ledwo unika śmierci. Obawiając się kolejnego zamachu prosi o pomoc Herkulesa Poirota.
Poluzowane hamulce w samochodzie, upadek ciężkiego obrazu, stoczenie się skał, kula przebijająca kapelusz, czy to nie za wiele na zwykły zbieg okoliczności?
Dziedziczka za każdym razem uchodzi z życiem, jednak w przyszłości może już nie mieć takiego szczęścia! Jej kuzynka, a zarazem przyjaciółka, która ma się nią opiekować ginie od strzału z pistoletu. Czyżby kula była przeznaczona dla kogoś innego? Co do tego nie mamy wątpliwości. Jednak u Agaty Christie nic nie jest takie, jak się wydaje. Zarozumiały i pewny siebie Herkules Poirot stara się znaleźć odpowiedzi na mnóstwo nurtujących go pytań: kto jest uzależniony od kokainy, kim są Australijczycy mieszkający w domku gościnnym i dlaczego kobieta jeździ na wózku inwalidzkim, skąd u syna ogrodnika umiłowanie krwi i zarzynania, kto dziedziczny po Nick i kim jest jej tajemniczy narzeczony, który na dodatek zaginął? Czy Herkules Poirot rozwiąże zagadkę? Czy fakt zamordowania kuzynki Madzi na jego oczach całkowicie odbierze mu zdolność logicznego myślenia? Czyżby zanosiło się na pierwszą porażkę sławnego detektywa?
Książka Zabójstwo Rogera Ackroyda Agaty Christie została uznana za najlepszy kryminał wszech czasów! I nie ma co się dziwić: książka jest genialna! Czy ktoś chociaż przez chwilę mógł pomyśleć, że zabił... Nie zrobię Wam tego! Sama nieopatrznie w książce Rogera Caillois Odpowiedzialność i styl przeczytałam nazwisko mordercy i zepsułam sobie całą zabawę! A szkoda, bo z pewnością odłożyłabym książkę z bijącym sercem i wypiekami na twarzy.
Zabójstwo było dość zagadkowe, gdyż każdy jednocześnie miał alibi i motyw. Siostrzenica potrzebująca pieniędzy, syn tonący w długach, lokaj mający niejeden grzeszek na sumieniu, przesadnie ułożona służąca, histeryczna bratowa czy szantażysta niedoszłej żony! Zbrodnia wydaje się idealna, zabójca bowiem zadbał, aby mieć co do sekundy wyliczone alibi. Ale przesadna ostrożność wcale nie jest najlepszym rozwiązaniem, zwłaszcza, że w przypadkach zbrodni absolutnej niezwykle istotne są niuanse, drobne, na pierwszy rzut oka, nieistotne szczegóły, jak przesunięty fotel czy zamknięte okno, mogą doprowadzić do rozwiązania zagadki.
Jakie zagadki kryją w sobie archiwa IPN-u? Na pewno niezgłębione. Czy warto wyciągać na wierzch sprawy, o których w gruncie rzeczy nie mamy pojęcia? Czy możemy kogoś oceniać, nie znając czasów, w którym przyszło mu dokonywać wyborów?
Autor opisuje atmosferę lat 50. i 80. w Polsce. Nie będę oceniać książki pod względem historycznym, bo nie czuje się na siłach, nie mam odpowiednich kompetencji do wyciągania tego typu osądów. Nie będę również pisać o czasach stanowiących tło fabuły. W końcu, nie będę streszczać ani recenzować książki, bo nie chcę jej ograbić. Autor porusza problemy zarówno kata i ofiary. W pewnym momencie jest nam nawet bardziej żal kata - człowieka, który tak głęboko wierzył w nowy system, w swoje racje, że nie cofnął się przed niczym. Widzimy również upadek ideałów, a tym samym upadek człowieka, który w nie wierzył. Jak mamy go osądzić? Możemy jedynie wyobrazić sobie tamte czasy i nas - oczywiście jako bohaterów - ale nie wiemy, jakiego wyboru byśmy dokonali. Nie znamy tamtych realiów. Nie wiemy jak to jest, gdy torturują i mordują nam bliskich, bądź gdy sami jesteśmy w niebezpieczeństwie. Czy bylibyśmy w stanie zaryzykować, czy wybralibyśmy łatwiejszą drogę. A może to my wcielilibyśmy się w katów? Czy patriotyzm pokonałby strach i potrzebę bezpieczeństwa?
Ogólna zasada języka polskiego głosi, że nazwiska należy odmieniać. Niektóre z nich mogą jednak dostarczyć nie lada kłopotów podczas odmiany!
Jeśli to możliwe, starajmy się przyporządkować wybrane nazwisko do odpowiedniego wzorca odmiany, uwzględniając: zakończenie nazwiska czy płeć.
Nazwiska kobiet
Żeńskie nazwiska zakończone na -a, -ska, -cka, -dzka, -ewa, -owa odmieniają się jak przymiotniki: Konopnickiej, Chmielewskiej, Brzozowskiej.
Nazwiska zakończone na -ówna, -anka odmieniają się jak rzeczowniki.
Nazwiska męskie
- zakończone na -a, -o odmieniają się jak rzeczowniki pospolite,
- zakończone na -e, -i, -y, po których występują nieme -s lub -x odmieniają się jak przymiotniki,
- zakończone na spółgłoskę odmieniają się jak rzeczowniki pospolite,
- niektóre nazwiska mogą mieć dwa warianty odmiany, np. Dąb-Dąba (Dęba), Kocioł-Kocioła (Kotła)
* nie odmieniamy nazwisk:
- zakończonych na -ła, akcentowaną samogłoskę,
- możemy nie odmieniać nazwisk zakończonych na -e występujących jako składniki podrzędne w połączeniach z imieniem, tytułem, zawodem, np. Napoleona Bonaparte lub Napoleona Bonapartego.
Nazwiska w liczbie mnogiej
- zakończone na spółgłoskę bądź samogłoski -a, -e, -o odmieniają się tak, jak rzeczowniki i otrzymują końcówkę -owie,
- nazwiska o formie przymiotnikowej otrzymują końcówkę -i, -y (Borowy-Borowi)
W nazwiskach dwuczłonowych odmieniamy oba człony, chyba że składają się z członu przymiotnikowego, wówczas pierwszy człon pozostaje bez zmian. Jeżeli pierwszy człon nazwiska jest herbem bądź przydomkiem również pozostaje niezmienny.
