Wyrazy mylone - są takie pary słów,
które brzmią podobnie, są podobnie zbudowane lub pochodzą z tego samego pola
znaczeniowego, ale mają różne znaczenia.
Jednym
z przykładów wyrazów podobnie brzmiących jest para chorał i churał. Chorał to
uroczysty śpiew liturgiczny, utwór muzyczny w formie podniosłej pieśni
kościelnej, przeznaczony do takiego śpiewu. Natomiast churał to organ władzy państwowej w Mongolii. Rzeczowniki te, mogą
być mylone w skutek podobieństwa dźwiękowego.
Podobieństwo formalne jest przyczyną mylenia czasowników
adaptować i adoptować. Pierwszy z nich, czyli adaptować oznacza przystosowywać się
do czegoś. Natomiast adoptować, należy do
terminologii prawniczej i oznacza uznać czyjeś dziecko za swoje, przysposobić
je. W tym wypadku pomyłki są obustronne i wynikają z bardzo dużego podobieństwa
formalnego i znaczeniowego. Oba odnoszą się do przystosowania, przysposobienia.
Podobieństwo budowy jest przyczyną mylenia wyrazów formować i formułować.
Oba wywodzą się od wyrazu forma. Formować oznacza kształtować coś, nadawać
określoną formę. Natomiast formułować – nadawać jakiejś myśli, programowi –
zwięzłą postać słowną.
Wspólne elementy istnieją również w parach rzeczowników ewangelik
(powołujący się na Ewangelię jako źródło wiary) i ewangelista (autor ewangelii), które związane są etymologicznie z Ewangelią czy metodyk (specjalista w
zakresie metodyki, zasad wykonywania jakiejś pracy) i metodysta (człowiek,
który w swojej doktrynie religijnej zawraca uwagę na konieczność osobistego
przeżycia łaski Bożej, jako warunku rozgrzeszenia), wywodzące się od
przymiotnika metodyczny.
Bardzo
bliskie formalnie są rzeczowniki status i statut. Odnoszą się one do tej samej
sfery zjawisk, czyli organizacji życia społecznego. Jednak różnią się pod
względem znaczenia. Status to stan prawny jakiejś osoby, instytucji,
organizacji. Natomiast statut to zbiór przepisów określających cele i zadania
jakiejś organizacji, opisujących też jej strukturę i sposoby działania.
Do wyrazów mylonych należą również: efektywny i efektowny (zajrzyj) oraz cenzura i cezura (zajrzyj).
