czwartek, 27 grudnia 2012

W ogóle



Pamiętajmy: W OGÓLE piszemy rozłącznie!

w ogóle jako: wcale, ani trochę; uogólnienie treści, mówiąc ogólnie.

Tak samo jak np. w__szkole, w__domu. Piszmy oddzielnie, a wymawiamy jako jeden wyraz. 

Ja umiem, ja rozumiem

Prof. Miodek poproszony o wskazanie najbardziej irytującego błędu koniugacyjnego (czyli dotyczącego odmiany czasowników) wymienia konstrukcje - ja tego nie rozumie, ja już umie to zrobić

Formy: rozumie, umie odnoszą się do trzeciej osoby liczby pojedynczej!

On nie umie gotować.

Ona nie rozumie matematyki.

 

Natomiast: Ja rozumiem, ja umiem! Nie można zjadać -m w wygłosie!    

 

Np:

Liczba pojedyncza

1. Ja umiem, rozumiem,

2. Ty umiesz, rozumiesz,

3. On/ona/ono umie, rozumie

Liczba mnoga

1. My umiemy, rozumiemy,

2. Wy umiecie, rozumiecie

3. Oni umieją, rozumieją

 

Złoty jest tylko jeden!

Bardzo często spotykam się w sklepie z powiedzeniem: "Należy się/poproszę dziesięć/dwadzieścia złoty".

Musimy pamiętać, że złoty jest tylko jeden!

- jeden złoty 
- dwa złote  
- pięć złotych
- dziesięć, dwadzieścia, pięćdziesiąt, sto itd. złotych


środa, 26 grudnia 2012

PLEONAZMY!

Pleonazm, czyli najprościej mówiąc "masło maślane". Jest to połączenie wyrazów, które znaczą to samo. W polszczyźnie takich przykładów mamy mnóstwo:

Np.
cofać się do tyłu    już sam czasownik cofać oznacza 'jechać do tyłu, sprawiać, że coś wraca do tyłu'
fakt autentyczny   rzeczownik fakt oznacza coś, co zaszło w rzeczywistości, czyli jest autentyczne
kontynuować dalej kontynuować, czyli dalej wykonywać określoną/przerwaną czynność
okres czasu   okres to inaczej 'czas trwania czegoś; określony jego przedział, odcinek’

spadać w dół
zabić się na śmierć
skręcać w bok
klęczeć na kolanach
w dniu dzisiejszym
w miesiącu wrześniu
błędna pomyłka 

Dla zainteresowanych artykuł

Zwracam się z prośbą!

Bardzo często w oficjalnej korespondencji używamy zwrotu: Zwracam się z uprzejmą prośbą o...

Jest to klasyczny przykład redundancji,  czyli nadmiaru informacji.
Prośba, sama w sobie jest już uprzejma, zatem dodawanie przymiotnika 'uprzejmy' jest zbyteczne.

Dowód:
prośba - proszenie, zwrócenie się do kogoś z życzeniem, wywieranie wpływu, by zechciał je spełnić; wyrażone zwykle w uprzejmy sposób, mające na celu uzyskanie, otrzymanie czegoś, podjęcie oczekiwanego działania. (Słownik Języka Współczesnego, pod red. prof. B. Dunaja)

Kaszleć czy kasłać?

A może kaszlać?

Wszystkie trzy formy są poprawne! Z tym, że kaszleć i kasłać to czasowniki dokonane, a kaszlać jest formą przestarzałą i praktycznie już nieużywaną.

Kaszleć ~lę, ~le, ~lał, ~leli
Kasłać ~am, ~a, ~ają



wtorek, 25 grudnia 2012

Bynajmniej a przynajmniej

Bardzo często partykuły: bynajmniej i przynajmniej są stosowane zamiennie. Należy pamiętać, że znaczą zupełnie coś innego!

Bynajmniej jest zaprzeczeniem. Oznacza 'wcale nie, ani trochę'.
Przykład: - Byłeś dzisiaj w kinie? - Bynajmniej. Byłem w teatrze.

Przynajmniej to synonim 'chociaż, co najmniej'.
Przykład: - Mamo, już nie mogę! - Przynajmniej mięso zjedz! (standardowa rozmowa mamy i dziecka przy stole :-) )


Zjeść ryżu!

Często pytam znajomych jak powinno się mówić: zjeść ryż czy zjeść ryżu?
Odpowiedź zawsze jest ta sama, mówi się zjeść ryż. Otóż nie!

Poprawna forma brzmi: zjeść ryżu. Tak samo jak kupić jabłek, a nie kupić jabłka. Stosujemy tutaj formę dopełniacza: zjeść kogo?czego?

Natomiast w wypadku chociażby cukru, dopuszczalne są obie formy. Możemy wsypać cukru, bądź wsypać cukier.

Tylko i wyłącznie!

Nie ma chyba drugiej tak denerwującej i nagminnie używanej tautologii!

Zwrot "tylko i wyłącznie" pojawia się wszędzie. W telewizji, radio, prasie. Popularny jest również wśród ludzi uczonych (bo za takich uważam wykładowców uniwersyteckich). Jego popularność i obecność w uzusie doprowadziła do tego, że zapominamy, że zwrot ten jest NIEPOPRAWNY!

W poprawnej polszczyźnie mówimy albo tylko albo wyłącznie. Nie powinniśmy łączyć tych dwóch słów, gdyż nie służy to (jak się w powszechnie wydaje) wzmocnieniu zdania.


Pinezka czy pineska?

Dodajemy (np. do zdjęć na nk) pineskę czy pinezkę?

Obie formy są poprawne! Musimy jednak zachować konsekwencję w ich stosowaniu. Jeśli mówimy "pinezkę", odmieniamy: pinezki, pinezką, pinezkę, pinezce.