środa, 2 października 2013

Kawałek tortu czy kawałek torta?

www.abcgospodyni.pl 
Jedna z czytelniczek zwróciła uwagę na bardzo ważną rzecz: odmianę rzeczownika tort.

Coraz częściej możemy usłyszeć: Kroję torta, Poproszę o kawałek torta. Podczas gdy prawidłowe formy to: tort, toru (Kroję tort - dlaczego? ponieważ rzeczowniki nieżywotne mają biernik równy mianownikowi, w tym przypadku końcówkę zerową; Poproszę o kawałek tortu).

Problem ten został doskonale wyjaśniony tutaj.



6 komentarzy:

Włodek pisze...

Temat dzisiejszego wpisu spowodował moją rozterkę. Nie dotyczy ona w/w tortu. Kilkakrotnie na różnych forach biadoliłem (tak określił mój wpis jeden z moich oponentów) na temat zaniku biernika. Nagminnym stało się, że ktoś wysyła smsa, e-maila, zapomina wyłączyć kamerki internetowej, zamiast kamerkę internetową. W swoich wpisach w zaprzeczeniach używałem formy, nie wysyłam smsa, e-maila, nie posiadam komputera, (czyżby powinno być smsu, e-mailu czy komputeru) ale jednak nie wysyłam listu, nie używam atramentu, mimo wszystko nie używam pióra! ani długopisu. Nasza polszczyzna jest jednak pełna niespodzianek i niejednoznaczna. Pełen rozterek pozdrawiam, oczekując odpowiedzi. Włodek H.

Włodek pisze...

Po uwiarygodnieniu się i zalogowaniu po słowach "1 komentarz" ujrzałem na niebiesko komunikat -"Pokaż oryginalnego posta". Pełen wątpliwości pytam, broń Boże, żebym się czepiał - Nie powinno być przypadkiem "Pokaż oryginalny post"? Pozdr. Włodek H.

Okiem filolożki pisze...

Witam,

Zacznę od odpowiedzi na drugi Pana post. Oczywiście ma Pan rację: powinno być pokaż (kogo? co?) oryginalny post. W tym wypadku tłumacz strony z języka angielskiego na polski użył złego przypadka (dopełniacza: kogo? czego? posta (postu w senie religijnym - wstrzemięźliwości od pokarmów).

Natomiast jeżeli chodzi o Pana dylemat dotyczący zaniku biernika - proces ten nadal trwa.
W początkowej kształtowania się polszczyzny, biernik rzeczowników rodzaju męskiego (zarówno żywotnych jak i nieżywotnych) był równy mianownikowi. Stąd też zwroty, np. wsiąść na koń, wyjść za mąż. Później stopniowo, najpierw rzeczowniki żywotne, potem nieżywotne zaczęły w bierniku przyjmować funkcję dopełniacza (mieć farta, mieć pecha, palić papierosa, zawiąż buta, wytrzyj nosa).
Obecnie zasada jest taka, że: biernik rzeczowników żywotnych jest równy dopełniaczowi, a nieżywotnych mianownikowi. Jednak pomimo tej zasady liczba rzeczowników nieżywotnych mających B=D szybko wzrasta.

Jeśli chodzi o wspomnianego smsa - ta forma jest dopuszczalna przez słowniki. Natomiast wysyłamy mail, otrzymujemy mail, a nie maila.

Polecam wypowiedź prof. Miodka http://www.raciborz.com.pl/art12059.html który tłumaczy dlaczego akurat tak.

Pozdrawiam serdecznie.

Przepraszam, że tak długo czekał Pan na odpowiedź.

Anonimowy pisze...

Yyyyhhhh, czyli wyjął penis? Brzmi... sztywnie. :D

Anonimowy pisze...

użył złego przypadku nie przypadka... :(

aasadlabiznesu.pl pisze...

Tortu to ja bardzo długo nie jadłem w swoim życiu.Może za nie długo zjem.