niedziela, 18 maja 2014

Domyślać czy domyślić?

Domyślać czy domyślić? Wiele osób pyta: skąd dylemat, przecież nie ma czasownika myślić (jakby był myślać :D) i stoi za wyłączną poprawnością domyślać. Nie ma, ale był! Do XVIII wieku w języku polskim mieliśmy czasownik myślić (stąd prawidłowa forma wymyślić), natomiast myśleć było formą gwarową, która na wzór czasownika widzieć przeniknęła do języka jako poprawna.

Z domyślać/domyślić sprawa wygląda nieco inaczej, gdyż są to dwa różne słowa!


Domyślać to czasownik niedokonany, czyli oznaczający czynność, która dopiero trwa i jeszcze się nie zakończyła.

- Jaś powoli zaczął domyślać się prawdy.


Domyślić jest czasownikiem dokonanym, czyli wyraża czynność, która już się dokonała.

- Jaś domyślił się wszystkiego/ Zdołał domyślić się prawdy.


Widzicie różnicę?
- Detektyw domyślił się, kto zamordował Pana X i zakończył śledztwo.
- Detektyw domyślał się, kto zamordował Pana X, ale nie był w 100% pewien i kontynuował śledztwo, aby zdobyć niepodważalne dowody.

1 komentarz:

Anonimowy pisze...

Problemu z tym, czy jest to czasownik dokonany, czy niedokonany nigdy nie miałam, ale za to jak przydatny jest to artykuł! Zawsze zastanawiałam się, czy formą poprawną jest "domyśleć", czy "domyślić", teraz otrzymałam odpowiedź :)