Wesołych Świąt czy wesołych świąt?

www.obrazki.jeja.pl

W słownikach poprawnej polszczyzny odnajdujemy zapis: Z okazji świąt Bożego Narodzenia, który pozostaje w zgodzie z zasadą, że nazwy świąt i dni świątecznych pisze się wielką literą w odróżnieniu od ich nazw opisowych. 

A jak wygląda sytuacja, gdy życzymy wyłącznie Wesołych Świąt?

Profesor Mirosław Bańko tłumaczy: "Piszemy Wesołych Świąt, mając na myśli święta Bożego Narodzenia albo Wielkiej Nocy. Słowo Świąt, pisane wielką literą*, staje się tutaj synonimem pełnej nazwy. Jeśli pełna nazwa jest też obecna, to logiczne wydaje się pisanie słowa świąt małą literą. W praktyce jednak spotyka się też wersję: Wesołych Świąt Bożego Narodzenia. Być może podniosły nastrój towarzyszący świętom (Świętom) skłania nas do pisania w taki sposób." 

Zgodnie z zasadami "użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych i grzecznościowych jest indywidualną sprawą piszącego. Przepisy ortograficzne pozostawiają w tym wypadku dużą swobodę piszącemu, ponieważ wielka litera jest wyrazem jego postawy uczuciowej (np. szacunku, miłości, przyjaźni) w stosunku do osób, do których pisze, lub w stosunku do tego, o czym pisze." 

Ogólnie przyjęte "zasady" komplikuje dr Maciej Malinowski, który na swoim blogu pisze:

"(...) Być może istnieje jednak bardziej prozaiczny powód pojawiania się błędu (bo jest to jednak błąd…) w wyrażeniu Wesołych Świąt. Myślę tu o oddziaływaniu angielskiej formułki Merry Christmas zapisywanej – jak wiadomo – wielkimi literami. Merry znaczy w angielszczyźnie ‘wesoły, radosny’, więc Merry Christmas tłumaczy się najprościej jak można – jako Wesołych, Radosnych Świąt Bożego Narodzenia, a w skrócie Wesołych, Radosnych Świąt. Zauważmy, że ów ortograficzny kłopot z pewnością by znikł, gdyby bardziej upowszechniła się u nas formułka Wesołego Bożego Narodzenia bądź Radosnego Bożego Narodzenia (bez słowa święta). Nawiasem mówiąc, tak właśnie powinniśmy przetłumaczyć angielskie połączenie słów Merry Christmas…"

Myślę, że w święta Bożego Narodzenia, trochę mniej liczy się zapis, a bardziej sama treść życzeń :D

A Wy jak zapisujecie Wesołych Świąt? Bo mnie jednak bardziej podoba się pisownia dużymi literami.

*oczywiście litery mamy małe i duże, o co wielokrotnie apelował prof. Miodek, jednak cytaty pozostawiam bez zmian; zastanawiający jest fakt, że we wszystkich słownikach mamy wielkie litery


Nowy Rok czy nowy rok? --> link

Zaginiona dziewczyna - Gillian Flynn

Gdy znika żona, kto jest głównym podejrzanym? Oczywiście mąż! Pół biedy, gdy był dobrym, kochanym i oddanym mężczyzną. Wtedy całe otoczenie staje murem po jego stronie, nie wierząc w oskarżenia. A gdy mąż zdradzał, nie chciał dziecka i kochał żonę nie tyle dla niej samej, co dla jej pieniędzy? Wtedy jest spalony. Dla wymiaru sprawiedliwości, opinii publicznej, przyjaciół. Jedyne co mu pozostaje to przestać walczyć i poddać się karze, nawet gdyby był naprawdę niewinny. 

Nick wraca do domu w piątą rocznicę ślubu. Liczy, jak co roku, na wielkie poszukiwanie skarbów organizowane przez jego żonę: w każdym ważnym dla nich miejscu jest wskazówka, nawiązująca do wspólnie przeżytych chwil, która następnie odsyła do kolejnej, aż w końcu, w ostatnim, najważniejszym miejscu jest prezent. W domu oprócz kochanej żony i znienawidzonego rytuału zastaje... scenę walki. Krew, powywracane meble i krzycząca pustka, że Amy zniknęła. Natychmiast zawiadamia policję, która oczywiście rozpoczyna śledztwo, jednak z każdym kolejnym etapem, zamiast szukać jego zaginionej żony, szuka dowodów na jego winę. I znajduje ich sporo: podwyższona kilka dni temu polisa na życie dla Amy, debet na koncie, dziennik, w którym kobieta pisze, że boi się własnego męża, świadek, który zeznaje, że Amy chciała kupić broń, gdyż bała się o własne życie, sąsiadka, która wielokrotnie pocieszała kobietę, po ostrej sprzeczce z Nickiem, kochanka, z którą od roku miał burzliwy romans, mimo że zakochana po uszy żona za wszelką cenę próbowała odświeżyć ich małżeństwo. Dowody przeciw Nickowi się mnożą, a on przysięga, że jest niewinny. Nie ma jednak dokładnego alibi na dzień zaginięcia swojej żony. Logicznym jest więc, że nikt mu nie wierzy. No prawie nikt. Po jego stronie staje siostra bliźniaczka, która nigdy nie lubiła żony swojego brata. Sprawa jest dziwna. Bo jeśli nie Nick zabił Amy to kto?

Narracja prowadzona jest z dwóch perspektyw. Czas teraźniejszy oczami Nicka, przeplata się z zapiskami z pamiętnika Amy. Początkowo czytelnik nie lubi tej rozpieszczonej dziewczyny o wyidealizowanym podejściu do życia, która wychowana w, wydaje się, idealnej rodzinie z idealnymi rodzicami, nie potrafi zrozumieć, że życie nie jest idealne. Za dużo razy użyłam słowa "idealne"? No cóż, Amy taka jest. W każdym calu idealna. Jej rodzice to bratnie dusze, para psycholog, która zbiła majątek na książeczkach dla dzieci o Niezwykłej Amy. Nie trzeba oczywiście dodawać, że bohaterką opowieści jest ich córka. Nick natomiast jawi się jako sympatyczny mężczyzna, który ma swoje wady. Z czasem jednak czytelnik stopniowo traci sympatię do mężczyzny i opowiada się po stronie jego żony. Zwłaszcza, gdy Nick podkreśla, że po raz 5, 10, 20 skłamał składając zeznania na policyjnym przesłuchaniu. Na początku książki, przyszła mi przez chwilę do głowy myśl, że może kobieta sama upozorowała zniknięcie, żeby zemścić się na mężu (był przecież taki motyw w jednym z odcinków Kryminalnych), jednak to by było przecież zbyt pokręcone i takie niepodobne do idealnej Amy. Zwłaszcza, że z pamiętnika kobiety wyłania się coraz gorszy obraz męża-potwora. Cała rodzina jest zrozpaczona. Policja robi wszystko, aby znaleźć Amy żywą bądź martwą. A Nick? No cóż, uśmiecha się, flirtuje z kobietami, ma sekretny telefon, o którym wie wyłącznie jedna osoba, a który ciągle dzwoni. Jednym słowem nie wygląda na specjalnie przejętego i jeszcze kręci w zeznaniach. Nawet najgłupszy gliniarz zorientowałby się, że ten mężczyzna kłamie. Z czasem nikt nie ma wątpliwości, że zabił. Pytanie tylko, gdzie ukrył ciało. 

Rewelacyjna książka, która od samego początku budzi w czytelniku wachlarz emocji! Genialnie, wręcz koronkowo zawiązana intryga, wymagająca zagadka i nieustanna gra z czytelnikiem w kotka i myszkę. Gdy wszystko wydaje się takie łatwe, przewidywalne, właściwie już rozwiązane, czytelnik dostaje pstryczka w nos i cała dotychczasowa linia fabularna zostaje wywrócona do góry nogami. A zakończenie wprost nie mieści się w głowie. Jest takie... chore, niemożliwe, trąci psychicznym szaleństwem. Aż chciałoby się napisać więcej, ale nie chcę odbierać przyjemności z lektury osobom, które dotychczas nie przeczytały Zaginionej dziewczyny. Powiem tylko, że nazywanie Gillian Flynn "Larssonem w spódnicy" to błąd. Ona nie jest taka dobra jak Larsson! Z całym szacunkiem dla szwedzkiego autora, którego nawiasem mówiąc uwielbiam, ale Flynn jest dużo lepsza! 

Robert Kviby, Skorumpowani

Szwecja w opinii sąsiadów zawsze wydawała się państwem, które w kryminalistyce i wydziale śledczym może służyć za wzór. Wszystkie zbrodnie rozwiązane, wszyscy złoczyńcy za kratkami. Słowem: bezpieczeństwo i praworządność na najwyższym poziomie. Jakakolwiek korupcja ze strony aparatu sprawiedliwości nie zmieściłaby się w głowie przeciętnego obywatela. A wiadomo, że najciemniej po latarnią.

Annie Lander to sztokholmska dziennikarka śledcza, która wbrew przełożonym i policji prowadzi własne śledztwo dotyczące zamordowanych prostytutek. Historia może wydawać się nieco podobna do sprawy Kuby Rozpruwacza, jednak ma dużo głębsze i mroczniejsze podłoże niż zabójstwa londyńskiego mordercy. Dziennikarka w swoim dochodzeniu jest zdana wyłącznie na siebie. Nikt nie chce jej pomóc. Przełożeni nalegają, żeby dała sobie z tą sprawą spokój. Policja nie potrafi, bądź nie chce znaleźć wyjaśnienia śmierci kilku prostytutek. Za każdym razem umarza sprawę, z powodu braku dowodów, mimo że posiada DNA sprawcy. Coś tu wyraźnie śmierdzi. Jednak gdy Annie dochodzi do rozwiązania sprawy zostaje porwana. 

To, że ciężarna kobieta nagle znika zawsze budzi sporo kontrowersji, ale gdy kobietą jest znana w całym kraju dziennikarka śledcza - powstaje lawina. Te same osoby, które nie chciały doprowadzić do rozwiązania sprawy prostytutek starają się również za wszelką cenę nie dopuścić do ujawnienia przez dziennikarkę zebranych przez nią materiałów. Nawet gdyby ceną za to było kilka ludzkich istnień. Muszą więc znaleźć kozła ofiarnego. A kto jest zawsze głównym podejrzanym o zabójstwo żony? Oczywiście mąż. Autor wprowadza zatem nowe śledztwo. Tym razem prowadzi je mąż dziennikarki - Max. Mężczyzna stara się nie tylko uratować swoją ciężarną żonę, ale także oczyścić się z podejrzeń o zabójstwo. Czy mu się to uda? Mafia, policja, najwyżsi przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości i biznesmeni zrobią wszystko, żeby tak się nie stało. 

Robert Kviby opart fabułę swojej na książki na faktach. Pierwowzorem Annie Lander była bliska przyjaciółka autora, dziennikarka, która zajmowała się sprawą biznesmenów korzystających z usług prostytutek na specjalnych, elitarnych imprezach. Wiele z niech nie dożyło następnego dnia, jednak ze względu na znajomości morderców nierozwiązane sprawy zawsze lądowały w koszu. Prostytutek przecież nikt nie będzie szukał. Ciekawa, choć nieco przewidywalna fabuła, dynamiczne zwroty akcji. Dużo krwi, brutalności, brudnych interesów i nielegalnych działań. Momentami naprawdę serce zaczynało bić szybciej, a czytelnik kibicował bohaterom w pomyślnym rozwiązaniu ich śledztwa. Jednak ta historia nie ma happy endu. 

Wskutek, na skutek

blekitna.tv

Znacie to powiedzenie, że szewc bez butów chodzi? No właśnie. Parę dni temu okazałam się takim bosym szewcem, gdyż w pośpiechu napisałam "w skutek" (aczkolwiek brak czasu nie tłumaczy mojego błędu!). Czujni internauci wyłapali błąd i zwrócili mi uwagę, za co dziękuję :) Ale do rzeczy....

Dawniej "wskutek" pisano rozłącznie ("w skutek"). Jednak po reformie ortografii w 1936 roku uznano m.in., że przyimki takie jak wbrew, wskutek oraz połączenia przyimka i członów: -wnątrz, -śród, -miast, -bok, -czas, -dług, -koło będą zapisywane łącznie. 

Dlatego obecnie prawidłowa pisownia to "wskutek" bądź "na skutek". Błędem jest łączenie tych słów ("na wskutek"). 

Postscriptum - jak zapisać?

plus.google.com

PS., P.S., PS, a może PS: - jak zapisujemy postscriptum? 

Najczęściej spotykamy się z zapisem PS. 

Jednak zdaniem prof. Mirosława Bańki dopuszczalne są jeszcze inne formy:

PS. To jest postscriptum.
PS: To jest postscriptum.
P.S. To jest postscriptum.
P.S.: To jest postscriptum.

"Niezależnie od wybranej pisowni skrótu potrzebny jest jakiś znak interpunkcyjny, który odzieli go od treści danego postscriptum. Może to być kropka, może być i dwukropek. Jeśli sam skrót zapiszemy z dwiema kropkami, to dodatkowej kropki po skrócie, rzecz jasna, już nie stawiamy: jedna kropka pełni wówczas podwójną funkcję." - Mirosław Bańko, PWN

Mikołajek czy mikołajków?

katerinaz.pinger.pl

Cieszymy się z "mikołajek" czy z "mikołajków"?

Wątpliwości wynikają z tego, że "mikołajki" nie mają liczby pojedynczej, dlatego trudno nam przypisać je do rodzaju. Jednak mówimy andrzejek, walentynek - czyli w wyrazach tych mamy dopełniacz bez końcówki. 

Tak samo sprawa wygląda z mikołajkami. Dopełniacz słowa "mikołajki" to "mikołajek" (jak miasteczko na Mazurach - jadę do Mikołajek), czyli cieszymy się z tych mikołajek.

Końcówki: -a, -u

Częstym dylematem językowym jest wybór końcówki. Użytkownicy języka nigdy nie są do końca pewni, czy w dopełniaczu liczby pojedynczej rodzaju męskiego należy wstawić -a czy -u. Uprzedzam: nie ma jasnych i jednoznacznych kryteriów! Są pewne wyznaczniki semantyczne, które sugerują wybór odpowiedniej końcówki, jednak wyjątków jest tak dużo, że nie możemy traktować ich jako pewnik, bardziej jako kryteria cząstkowe. 

KOŃCÓWKA -A:

- nazwy osób i zwierząt (pisarza, lekarza, redaktora, zająca, rekina, wyjątek: wołu, bawołu),

- nazwy narzędzi, miar, wag, naczyń, liczb i miesięcy (tłuczka, wyjątek: śrubokrętu/śrubokręta, kilometra, kilograma, kubka, garnka, tuzina, miliarda, sierpnia, grudnia), 

- nazwy owoców, grzybów, marek fabrycznych, tańców i gier (winogrona, ananasa, arbuza, banana, muchomora, prawdziwka, borowika, opla, poloneza, walca, tanga, pokera).

KOŃCÓWKA -U:

- rzeczowniki abstrakcyjne, zbiorowe i materialne (humoru, wdzięku, bursztynu, cementu, tłumu),

- skrótowce (SMS-u, GPS-u, PWN-u, LOT-u).

* SMS-u - chociaż w wielu Słownikach Poprawnej Polszczyzny SMS-a uznawana jest za formę potoczną, powoli wypiera ona SMS-u i być może wkrótce stanie się jedyną poprawną formą. Obecnie, poprzez częstotliwość użycia, SMS-a jest traktowana jako forma oboczna. Możemy zatem wysłać zarówna SMS-u, jak i SMS-a. Chociaż rzeczywiście ta pierwsza brzmi jakoś dziwnie... :)

Nie wiadomo czy niewiadomo?

galeriawidgeta.blogspot.com

Zasada jest prosta: nie z czasownikami piszemy oddzielnie, z przymiotnikami łącznie. 

Ale bardzo często użytkownicy języka mają problem z pisownią "nie wiadomo", zapisując wyrazy łącznie.

Musimy pamiętać, że NIE z wyrazami mającymi znaczenie czasownikowe, piszemy rozłącznie, traktując je jak czasowniki, np. nie można, nie trzeba, nie warto, nie wiadomo, nie wolno, nie potrzeba.

Wyjątkiem są niektóre czasowniki odrzeczownikowe: niepokoić (od niepokój), niewolić (od niewola), a także nienawidzić, niedowidzieć, niedomagać. 

Żali czy żalów?

www.wrzuta.pl

Jak brzmi dopełniacz rzeczownika żale? Oczywiście żalów! 

"Żal" to wyjątek od reguły, która mówi, że rzeczowniki zakończone na -l, przyjmują końcówkę -i - motyl-motyli, motocykl-motocykli, kąpiel-kąpieli, wafel-wafli. Zatem poprawnie powiemy wyłącznie "nie wylewaj żalów". 

Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w przypadku Gorzkich Żali (możemy także powiedzieć Gorzkich Żalów), gdyż związki frazeologiczne rządzą się swoimi prawami (np. poczciwy z kościami, zamiast kośćmi). 

Przypomniała mi się sytuacja, gdy kilka lat temu, mój młodszy brat znalazł mój indeks. Przeglądając rubryki, trafił na stronę z wykładami, przy których nie było oceny tylko tzw. zalka ("zal"). I nagle stwierdził, że wcale nie jestem taką mądra za jaką mnie uważał. Co więcej, doszedł do wniosku, że muszę być naprawdę bardzo głupia, skoro aż wykładowcy wpisują mi ŻAL w indeksie :D

Pierwszy śnieg - Jo Nesbo

Chłopiec cierpi na dziwną chorobę genetyczną: nie ma sutków, a w przyszłości czeka go walka z ciężką przypadłością: bezwład kończyn czy ściągnięcie mięśni. Jego matka twierdzi, że to po jej ojcu, który borykał się z podobną chorobą. Jednak chłopiec oglądając rodzinne albumy dochodzi do wniosku, że kobieta kłamała. Nie rozumie tylko dlaczego. Do czasu. Pewnego dnia chłopiec jedzie z mamą samochodem do tajemniczego domu. Kobieta obiecuje, że wejdzie tylko na chwilę i prosi syna, aby poczekał w aucie. Mijają minuty i chłopcu zaczyna się nudzić. Lepi więc, z pierwszego w tym roku śniegu, bałwana na podwórku nieznanego gospodarza. Gdy dochodzi do głowy odruchowo zerka w okno, gdzie mężczyzna bez sutków uprawia seks z jego matką. Chłopiec domyśla się wszystkiego. Nie chce jednak, żeby jego oficjalny tata cierpiał. W drodze powrotnej szepcze matce na ucho, że wszyscy umrą. Te słowa stają się początkiem strasznej tragedii.

Harry Hole, komisarz śledczy z Oslo, specjalista od seryjnych morderców, ma zająć się sprawą zaginionej kobiety. Birte Becker zapadła się po ziemię. Mąż wyjechał w delegację, a ona została w domu z małym synkiem. Jednak, gdy chłopiec się obudził mamy nigdzie nie było, a na podwórku stał, ulepiony przez kogoś, bałwan z szalikiem kobiety. Śledztwo kieruje Holego na kilka podobnych przypadków: w każdym z nich kobieta nagle znikała, a przed domem został ulepiony bałwan. Zawsze zniknięcie obywało się w pierwszym dniu śniegu. Te zaginięcia ciągną się od lat, jednak nigdy nie znaleziono ciał. Oprócz jednego przypadku, gdy morderca w miejscu najwyższej kuli bałwana, umieścił kobiecą głowę. Na pierwszy rzut te kobiety nic nie łączy, chyba tylko to, że mają rodziny. Tak niewielki trop, a tak dużo zmienia w toku śledztwa. Harry odkrywa, że każda z tych kobiet miała dziecko z innym mężczyzną, niż mąż, oczywiście absolutnie nikt o tym nie wiedział. A co ciekawe, badania DNA robiły u tego samego lekarza. Gdy wszyscy myślą, że rozwiązanie jest blisko i znaleźli "Bałwana", jak nazwano seryjnego mordercę, Harry wpada na nowe tropy, burząc całkowicie zebrane dowody i udowodniając, że rozwiązanie wcale nie jest takie proste.

Kolejna część serii o genialnym śledczym z Oslo. Nesbo jak zwykle drażni się z czytelnikiem podsuwając tropy, z których żaden nie jest właściwy, a zakończenie może przewidzieć chyba tylko wróżka. Świetna, wielowątkowa intryga, wyraziste postaci, wartka akcja i zakończenie wywracające do góry nogami całą fabułę - taki właśnie jest Jo Nesbo, brutalny i genialny jednocześnie. 

Ostatnia tajemnica Einsteina - Francesc Miralles, Alex Rovira

Nie odkryję Ameryki, gdy powiem, że Einstein był największym geniuszem ostatnich czasów. Krążą na jego temat miliony legend i anegdot, przypisuje mu się powiedzenia, które niekoniecznie padły z ust ojca teorii względności. Często też podważa się jego geniusz: że był analfabetą, że tak naprawdę nie miał pojęcia o wyższej matematyce, że jego sukcesy to tylko splot fortunnych zbiegów okoliczności, że miał więcej szczęścia niż rozumu, a autorem słynnego równania e=mc2 nie był Einstein, tylko jego pierwsza żona Mileva Marić i dlatego targany wyrzutami sumienia geniusz oddał  jej Nagrodę Nobla. Jak mówi stare przysłowie: gdzie dwóch Polaków, tam trzy zdania - ilu badaczy, tyle różnych opinii o Albercie Einsteinie. Faktem jest jednak to, że Einstein był, i nadal jest postacią fascynującą, a takie najczęściej stają się tłem dla powieści kryminalno-szpiegowskich. 

Często o dość banalnym schemacie: bezbarwny bohater, doświadczony przez życie, niemający nic do stracenia, zostaje wbrew swojej woli uwikłany w niebezpieczną grę, której rozwiązanie może wywrócić świat do góry nogami. Cały czas oczywiście depczą mu po piętach źli ludzie, zdolni zabić bez mrugnięcia okiem, a w rozwiązaniu zagadki pomaga mu piękna i inteligentna kobieta, która w miarę rozwoju wydarzeń staje się jego kochanką. Takie banalne, a mimo to wciąga. Ale od początku...

Znudzony życiem, podrzędny dziennikarz, autor scenariuszy do pseudonaukowych audycji radiowych, otrzymuje dziwny, stylizowany na starodawny, list z formułą e=ac2. Przekonany, że to wybryk jakiegoś niedouczonego żartownisia, nie przywiązuje wagi do wiadomości. Jednak po pewnym czasie otrzymuje podobny list, który zawiera nie tylko datę i miejsce spotkania, ale także bilet w dwie strony, pozwalający na to spotkanie dotrzeć. Wrodzona dziennikarska ciekawość nie pozwala mu ignorować tajemniczej wiadomości - dlatego postanawia sprawdzić kto i czego od niego chce. Na miejscu okazuje się, że podobną wiadomość dostały aż cztery inny osoby, każda w jakiś sposób związana z Einsteinem. Nikt jednak nie zna nadawcy listów. Wiedzą natomiast jedno - Einstein przed śmiercią dokonał niewiarygodnego odkrycia, jednak z obawy, że zostanie ono wykorzystane do niewłaściwych celów (jak bomba atomowa), postawia ukryć swoje badania przed światem. Każda z zaproszonych osób, oprócz głównego bohatera, pragnie dowiedzieć się czego dotyczyły ostatnia badania geniusza. I praktycznie każda zostaje zamordowana... Dziennikarzowi nie pozostaje nic innego, jak podjąć grę i doprowadzić do rozwiązania zagadki, zwłaszcza, że tajemniczy mężczyzna proponuje mu za to sporo pieniędzy. Tak zaczyna się fascynująca i niebezpieczna przygoda, okraszona faktami z życia Einsteina. Młodość, miłość, praca, badania ojca teorii względności, a także wędrówka jego mózgu po śmierci stanowią tło dla poszukiwań ostatniej tajemnicy geniusza, która okazuje się prosta, a jednocześnie tak bardzo genialna - tylko 'a' może zmienić współczesny świat. 

Książka nagrodzona hiszpańską nagrodą Premio de Novela Ciudad de Torrevieja. Autorzy koronkowo budują intrygę, wzbogacając ją o niezwykle ciekawe i autentyczne wydarzenia z życia Einsteina. Powieść zbudowana jest z czterech części: ziemi, powietrza, wody i ognia. Każdy rozdział rozpoczyna się adekwatnym powiedzeniem ojca teorii względności, bądź jemu podobnych niezwykłych umysłów. Całość stanowi nie tylko ciekawą powieść szpiegowską, ale także doskonałą dokumentację wybranych fragmentów życia Alberta Einsteina. 

Złap mnie, jeśli potrafisz - Frank William Abagnale, Stan Redding

Zabawna książka o niezwykle inteligentnym, choć nieco zagubionym młodzieńcu, który z braku innego pomysłu na życie stał się oszustem.
Frank Abagnale już jako szesnastolatek perfekcyjnie podrabiał czeki. A co więcej, został pilotem międzynarodowej firmy i latał za darmo po całym świecie. Jak to możliwe, że nikt się nie zorientował, że pilot tak wielkiej korporacji, z kilkoma dyplomami w kieszeni, wieloletnim doświadczeniem i nadzwyczajnej wiedzy o samolotach nie potrafi latać? Ponieważ Frank był oszustem perfekcjonistą! Zanim wcielił się w postać pilota zgłębił całą wiedzę potrzebną mu do tego, aby latać. Poznał slang i mechanizm działa lotniczej korporacji, "skombinował" oryginalny strój, spreparował dyplom i wszystkie potrzebne pozwolenia. Przez wiele lat korzystał nie tylko z darmowych lotów, ale także z bezpłatnych noclegów przysługujących załodze linii lotniczej, w której "pracował" oraz korzystał z możliwości realizacji fałszywych czeków, na czym wzbogacił się o kilkaset tysięcy. Gdy podszywanie się po pilota ściągnęło na niego uwagę FBI, zmienił profesję i został... lekarzem pediatrą. Przez wiele miesięcy pracował w szpitalu, co więcej zdał egzamin pozwalający mu na uprawianie zawodu! Wystarczyło parę nocy w bibliotece, aby ten genialny nastolatek zgłębił podstawowe teorie medycyny. Gdy policja trafiła na ślad lekarza-oszusta, Frank postanowił zostać prawnikiem. I to nie byle jakim! Z dyplomem Harvardu, który udało mu się perfekcyjnie podrobić. Nawet pracował kilka miesięcy w kancelarii pewnego senatora i zdał egzamin aplikacyjny... za trzecim podejściem. Jego pracodawca nawet przez chwile nie wpadł na pomysł, aby sprawdzić przeszłość młodego prawnika. A i policja przestała mu na jakiś czas deptać po piętach, bo któż wpadłby na to, żeby międzynarodowego oszusta szukać w kancelarii adwokackiej? W końcu najciemniej jest pod latarnią. Był także doktorem socjologii uwielbianym zarówno przez studentów jak i innych wykładowców. Przez lata uprawiania fałszywych zawodów zbił fortunę oraz skradł serca tysiąca kobiet. I właśnie jedna z jego licznych miłosnych podbojów zaprowadziła do wprost do więzienia. Frank Abagnale przez 6 miesięcy siedział nagi w pozbawionej okien i toalety maluteńkiej celi francuskiego więzienia. W nieludzkich warunkach, zadbany i przystojny mężczyzna zmienił się w zarośniętego, zawszonego wyrzutka, z zaropiałym i pokrytym odchodami ciałem (opisy w książce były naprawdę brutalne i obrzydliwe...). Ścigany listem gończym miał odsiadywać wyroki w więzieniach praktycznie na całym świecie! Ten zimnokrwisty oszust bał się jednak, że drugiego pobytu w celi może już nie przeżyć. Dlatego... uciekł wykorzystując swoje, nabyte na przekrętach, umiejętności.
Świetny humor i niezwykle inteligentne przekręty dają połączenie przyjemnej lektury, która pokazuje, że najważniejszy w życiu jest... spryt :)

Piąta ewangelia - Philipp Vandenberg

Philipp Vandenberg to urodzony we Wrocławiu autor książek popularnonaukowych i powieści z wątkiem biblijnym. Mieszka w średniowiecznym zamku - jak twierdzi sam pisarz - regularnie nawiedzanym przez duchy. Jest także właścicielem jednego z największych zbiorów książek z drukarni Gutenberga. Już sama postać tajemniczego pisarza jest ciekawa, może nawet ciekawsza niż jego książki... Parę lat temu sięgnęłam po Spisek sykstyński, który, nawiasem mówiąc, do dziś stoi na półce obok innych "religijnych" powieści (Biblia Judasza, Tajemnice Watykanu itd.) i wspominam go lepiej niż Piątą Ewangelię. Dlaczego?

Anna von Seydliz dowiaduje się, że jej mąż zginął w wypadku samochodowym. Ale.. jakby tego było mało, jechał razem z nieznaną nikomu kobietą (Anna podejrzewa, że kochanką) i przewoził starodawny pergamin, o który walczą katolicy, żydzi i orficy. Sporo tragicznych informacji jak na jedną wiadomość - ale ta książka to prawdziwy natłok wydarzeń symulujących tempo akcji. Kobieta postanawia więc dowiedzieć się wszystkiego o okolicznościach wypadku, odnaleźć kobietę, która jechała razem z jej mężem, a której udało się przeżyć i przetłumaczyć pergamin, za który nawiasem mówiąc, obcy bezimienny mężczyzna ofiarowuje jej milion dolarów. I niespodziewanie wszyscy, którzy chcą jej pomóc giną w tajemniczych okolicznościach. Banalne. No może trochę przesadziłam. Momentami naprawdę czytałam w skupieniu, ale płytkie, kiczowate dialogi i prymitywny język kontrastujący z górnolotnymi porównaniami bardzo szkodził intrydze. Autor próbował stylizować opowieść na prawdziwą, wielokrotnie podkreślał, że mężczyzna, który zdradził mu tajemnicę swojego życia będzie miał mu za złe, gdy dowie się o książce - ale to tylko dodawało komizmu całej sytuacji. Fakt, pomysł był ciekawy: znalezienie piątej ewangelii, napisanej przez Barabasza, która istnieje w zupełnym oderwaniu od czterech pozostałych, a która jest naprawdę pierwszą, gdyż jej autor znał osobiście Jezusa Chrystusa. Motyw dzieci Chrystusa, który pojawia się w literaturze niezwykle często i wątek zbliżającej się zagłady Kościoła, na który wielu po cichu liczy, mogłyby być naprawdę porywające. Sekrety watykańskie i machlojki najwyższych dostojników Kościoła to poczytne tematy. A tu jeszcze Leonardo da Vinci jako strażnik tajemnej wiedzy, której ujawnienie może doprowadzić do końca świata! Za dużo tego wszystkiego! Może autorowi nie tyle zaszkodził nadmiar, co nieumiejętne rozegranie fabuły - banalny początek, interesujące rozwinięcie i niedbałe zakończenie, jakby znudziło mu się pisanie i chciał jak najszybciej skończyć. I jeszcze ten wątek miłosny... Jak z podrzędnego harlequina. A szkoda, bo książka zapowiadała się naprawdę genialnie. 

Zygmunt Miłoszewski - Gniew

Nie jest żadną tajemnicą, że w moim mniemaniu Miłoszewski jest najlepszym polskim pisarzem. Świadczy o tym nie tylko ogromna, wręcz rekordowa liczba sprzedanych egzemplarzy. Nawet nie wielość przekładów na języki obce (9!), czy zagraniczne nagrody. Ale liczba oddanych, wiernych czytelników, którzy odliczają dni do premiery najnowszej książki. Sama, gdy tylko pojawiła się wiadomość, że książka już jest, pobiegłam do księgarni. Jednocześnie z ciekawością i niechęcią zabrałam się do czytania. Dlaczego z niechęcią? Bo Gniew jest ostatnią częścią kryminalnej trylogii o "przygodach" prokuratora Teodora Szackiego. Trochę zrzędliwego, marudnego, ale niezwykle inteligentnego i przenikliwego mężczyzny, który podejmuje się spraw trudnych, skomplikowanych i tak bardzo polskich. Ciężko pożegnać się z takim bohaterem. Zwłaszcza, że we współczesnej literaturze takich wyrazistych i głębokich postaci jest niewiele. 

Teodor Szacki po zawiejach życiowych (Uwikłanie, Ziarno prawdy) osiedla się w końcu w Olsztynie. Stopniowo porządkuje swoje życie osobiste: mieszka z trochę szaloną, w dobrym tego słowa znaczeniu, kobietą o imieniu Żenia oraz wbrew płaczom i błaganiom nastolatki, ze swoją 16-letnią córką Helą. Pracuje oczywiście w prokuraturze zajmując się drobnymi przestępstwami, popełnianymi na prowincjach. I z całej siły, ku oburzeniu lokalnych patriotów, nienawidzi miasta 11 jezior. Gdzie jest szaro, ponuro, nawet śnieg przypomina lejące się z nieba błoto, a układ ulic w mieści projektował jakiś pijak nie mający pojęcia o ruchu drogowym i jego usprawnieniu. Jednym słowem spokój, rutyna i potrzebna, od czasu do czasu, irytacja.

Aż pewnego dnia prokurator Szacki zostaje telefonicznie wezwany do odfajkowania Niemca, jak nazywają tutejsi przedwojenne szczątki. Po przeprowadzeniu rutynowych czynności odsyła szkielet do uczelni medycznej, tam w końcu przyda się najbardziej. Ale jeden telefon sprawia, że Szacki staje przed najtrudniejszą sprawą w całym swoim życiu i po raz pierwszy znajduje się po drugiej stronie sprawiedliwości. Okazuje się, że znalezione kości nie są wcale przedwojenne. Ani nawet kilkuletnie. Są to szczątki zaginionego przed tygodniem mężczyzny! Jakim cudem w ciągu kilku dni z dobrze zbudowanego, silnego mężczyzny została sterta kości? W tym celu Szacki bierze udział w eksperymencie przeprowadzanym przez doktora Frankensteina (to nie żart!) i jego asystentkę. Naukowcy odkrywają, że mężczyzna został... rozpuszczony żywcem w kwasie podobnym do tego, który służy do udrażniania rur. Ktoś zadał sobie wiele trudu, żeby bestialsko zamordować ofiarę. Tylko dlaczego? Ta przerażająca zbrodnia jest dopiero wstępem, do mających rozegrać się w Olsztynie zagadek kryminalnych. Powoli zostają okaleczone osoby w jakiś sposób zamieszane w przemoc domową. Mężczyzna, który dręczył żonę psychicznie, sąsiad, który nie pomógł, chociaż słyszał krzyki i prokurator zmęczony życiem, który zlekceważył sygnał wysyłany przez prześladowaną kobietę. Tym prokuratorem jest Teodor Szacki. Nie dość, że walczy o rozwiązanie przerażającej zbrodni to jeszcze musi zachować zimną krew i ochronić najbliższą mu osobę przed szaleńcem, owładniętym ideą samosądów i manią sprawiedliwości. Po praz pierwszy w życiu Szacki posunie się do ostateczności i zrozumie co czują przesłuchiwani przez niego oskarżeni. 

Genialna powieść Zygmunt Miłoszewskiego, laureata wielu nagród, w tym Nagrody Wielkiego Kalibru za najlepszą polską powieść kryminalną i sensacyjną. Wciągająca intryga, niesamowita akcja i rewelacyjne, inteligentne niekiedy ironiczne, poczucie humoru. Książki Miłoszewskiego mają w sobie pewien urok. Nie da się ich czytać jednym tempem. Potrafią przestraszyć, rozśmieszyć, wzruszyć. Autor ze zwyczajnej, codziennej sceny potrafi zrobić prawdziwy stand-up, którego nie powstydziliby się zawodowi komicy. Co rzuca się w oczy, to niezwykła precyzja w dobieraniu szczegółów i ogromna erudycja autora. Miłoszewski zachwyca każdym rozdziałem. Jego, znana już z poprzednich części, technika rozpoczynania akcji od przytoczenia wycinków z gazet, dotyczących świata, kraju, regionu, przeplatana sarkastycznymi komentarzami, zakończona uwagą o aktualnej pogodzie, jest niezwykle ciekawym, dopełniającym akcję, zabiegiem literackim. Głęboko zakorzeniona intryga i wyraziste postaci, dopełniają obraz kryminalnej szarady. Z każdą częścią widzimy zmianę Teodora Szackiego. Z ambitnego, młodego prokuratora (Uwikłanie), po przechodzącego kryzys, zaliczającego przygody miłosne,  rozwodnika (Ziarno prawdy), aż po statecznego mężczyznę próbującego ułożyć życie na nowo (Gniew). 

Pożegnanie z Szackim jest zapewne trudne dla każdego czytelnika, śledzącego od początku jego prokuratorskie sprawy. Fakt, że ostatnia część ma zakończenie otwarte pozostawia nadzieję, że być może kiedyś autor zmieni zdanie i powróci do ulubionego przez Polaków prokuratora. Miejmy taką nadzieję! 

Psycholożka, socjolożka, filolożka, czyli żeńskie nazwy zawodów i stanowisk

wiadomosci.wp.pl

- Jak się do pani zwracać? Pani minister? - zapytał swojego gościa Tomasz Lis. - Pani ministro preferuję, jeśli mogę - poprosiła minister sportu Joanna Mucha, tym samym zaogniając spór dotyczący żeńskich nazw zawodów. 

W ostatnim czasie kobiety zaczęły domagać się utworzenia obok męskich form zawodów czy stanowisk, ich żeńskich odpowiedników. I tak postulowano, aby obok psychologa była również psycholożka, dalej: premier-premiera, minister-ministra, architekt-architektka. 

Oczywiście tworzenie żeńskich nazw zawodów nie jest żadnym novum. Mamy przecież nauczyciela-nauczycielkę, aktora-aktorkę, malarza-malarkę, tancerza-tancerkę, pisarza-pisarkę, które funkcjonują w naszym języku oficjalnie już od dawna. Trzeba jednak pamiętać, że przez dodanie przyrostka -ka tworzono nazwy zawodów tradycyjnie wykonywanych przez kobiety, bądź uchodzących za "gorsze", o niskiej randze społecznej, np. sprzątaczka, kelnerka, fryzjerka, ekspedientka, kucharka. 

Formy z końcówką -a (proponowane przez feministki premiera, ministra) tworzymy, gdy mamy do czynienia z nazwami zawodów o charakterze przymiotnikowym (przewodniczący-przewodnicząca). Nie sprawdzają się one jednak w przypadku premiera, ministra, profesora. Dlaczego? Zacznijmy od tego, że odrzucono przyrostek -ka i formy ministerka, premierka, profesorka, gdyż uważano je za lekceważące i obraźliwe. Próbowano wówczas stworzyć formy zakończone na -a, jednak zapomniano, że są one sprzeczne z intencją tworzenia. Forma premiera, jest tożsama brzmieniowo z nazwą już istniejącą (premiera teatralna); profesora może być uznana za nazwę zgrubiałą, a ministra odczytana jako dzierżawcza (pani ministra, pani czyja? ministra). Nie można również zastosować innych końcówek np. -owa, -ina, gdyż z nich tworzono nazwy żeńskie odmężowskie: prezydentowa-żona prezydenta, sędzina-żona sędziego. Jak więc rozwiązać problem żeńskich nazw stanowisk i zawodów? Językoznawcy od dawna posługiwali się zaimkami wskazującymi: ta inżynier, ten inżynier, ta minister, ten minister; minister podpisał/minister podpisała, rozmawiałam z ministrem (mężczyzną)/rozmawiałam z minister (kobietą), które chyba są jak na razie najlepszym rozwiązaniem. 

A co z psycholożkami, filolożkami, socjolożkami? Chociaż formy te funkcjonują w słownikach, stosowane są raczej ironicznie, prześmiewczo, lekceważąco. Musimy uważać z ich stosowaniem, gdyż jakaś pani psycholożka czy filolożka może się obrazić :) 

Dlaczego "poślica", a nie "posłanka" jak chcą feministki? Wyjaśnia prof. Bralczyk.

http://wyborcza.pl/12,82983,13215703,Rozmowy_Agnieszki_Kublik__Prof__Jerzy_Bralczyk__Adiunktka_.html

PS. Okiem filolożki - nazwa wymyślona ironicznie, gdyż na tytuł pani filolog trzeba sobie zasłużyć, a filolożka jest raczej filologiem z przymrużeniem oka :)

Kończ waść, wstydu oszczędź! - znaczenie

Kończ waść, wstydu oszczędź! - słynny cytat wypowiedziany przez Andrzeja Kmicica (głównego bohatera "Potopu" Henryka Sienkiewicza) do pułkownika Wołodyjowskiego, w trakcie pojedynku mężczyzn. Z literatury przeszedł do języka potocznego, jako frazeologizm. Jest jednak błędnie używany. 

Kmicic zmęczony pojedynkiem z mistrzem, za jakiego uznał Wołodyjowskiego, zauważył, że przeciwnik po prostu się z nim bawił. Dlatego wypowiedział słynne zdanie: Kończ waść, wstydu oszczędź!, aby Wołodyjowski zakończył wreszcie zabawę i oszczędził wstydu (wypowiadającemu te słowa) Kmicicowi. 

Użytkownicy języka często nie zdając sobie z tego sprawy, używają zdania Kończ waść, wstydu oszczędź! w odniesieniu do przeciwnika, żeby podkreślić jego nieudolność, co jest oczywiści błędne!

Millenium: Zamek z piasku, który runął - Stieg Larsson

Kolejna, ostatnia już część kultowej trylogii "Millenium", która rozpoczyna się od przywiezienia Lisbeth Salander i jej ojca, rosyjskiego szpiega Zalachenki - do szpitala. Jest to bezpośrednia kontynuacja historii zapoczątkowanej w Dziewczynie, która igrała z ogniem. Praktycznie większość akcji skupia się tutaj wokół działań Mikaela Blomkvista, przyjaciela Lisbeth, dziennikarza znanego miesięcznika o nazwie "Millenium". Blomkvist odkrywając całą prawdę o przeszłości dziewczyny - powody dla których jako dziecko trafiła do szpitala psychiatrycznego, w którym była głodzona, faszerowana psychotropami i przywiązywana pasami do łóżka, w pozbawionym bodźców pomieszczeniu, następnie ubezwłasnowolniona i oskarżona o potrójne morderstwo - postanawia za wszelką cenę pomóc w uratowaniu Salander, przed niesprawiedliwą karą, gdyż nie wierzy w stawiane jej zarzuty. Dziennikarz odkrywa tzw. Klub Zalachenki, czyli Sekcję Sapo, która nielegalnie współpracowała z rosyjskim szpiegiem i pomagała mu w ukrywaniu zbrodni. Mając do pomocy jedynie garstkę osób przyjaznych Lisbeth rozpoczyna serię manipulacji mających na celu zdobycie dowodów na jej niewinność. W tym czasie Salander przebywa w szpitalu, gdzie próbuje wrócić do zdrowia po skomplikowanej operacji wyjęcia pocisku z mózgu. Akurat właśnie teraz przydałyby się Mikaelowi jej zdolności hakerskie. Rozpoczyna się wyścig z czasem i proces słowa przeciw słowu. Pracownicy Sekcji chwytają się wszelkich sposobów, aby uciszyć Salander i dziennikarza, a tym samym zamieść całą sprawę pod dywan. Idąc po trupach do celu, stopniowo pozbywają się dowodów na własne działania przestępcze. 

Jednocześnie prowadzony jest wątek Eriki Berger, byłej naczelnej "Millenium", która po odejściu do innej gazety jest prześladowana: otrzymuje e-maile z pogróżkami, ktoś włamuje się do jej domu wykradając poufne zdjęcia i nagrania, oraz raniąc Erikę. Paradoksalnie, jedyną osobą, która angażuje się w pomoc byłej "rywalce" jest Lisbeth Salander. 

Trzymająca w napięciu, ostatnia część kryminalnej trylogii, w której dochodzi do wyjaśnienia wszystkich tajemnic i zagadek. Koronkowo pleciona akcja, w której nie ma miejsca na zwolnienie tempa, czy skrótowość. Niezwykle intrygujące wątki, które budzą w czytelniku wachlarz emocji: począwszy od złości, żalu, poczucia krzywdy, po nadzieję i potrzebę sprawiedliwości. Rzadko, w powieści kryminalnej, zdarza się, aby autor umieścił w niej przebieg procesu sądowego. Larsson nie tylko umiejętnie wplata rozprawę w samo sedno akcji, ale także stosuje niezwykle sprytne posunięcia prawnicze, które w jednej chwili odwracają kartę. Bez wątpienie autor podarował czytelnikom jedną z najlepszych w historii opowieści kryminalnych. Już pierwszy rozdział thrillera uzależnia, a samo rozwiązanie fabuły przypomina efekt domina: poruszenie jednej nieistotnej sprawy, powoduje prawdziwą lawinę. Jedyna rzecz, która może budzić sprzeciw, to taka, że mistrz szwedzkiego thrillera nie zabierze nas już więcej w niebezpiecznie genialną podróż. 

Marek Krajewski - Władca liczb

"Ujrzyj sens i potężne działanie liczb

nie tylko w świecie bogów i demonów,

ale także we wszystkich ludzkich czynach i słowach..."

Wrocław 1956 rok. Z Odry wyłowiono troje samobójców. Zadziwiający jest fakt, że każda z utopionych osób najpierw zażyła arszenik, a dopiero później rzuciła się w wir rzeki. Jakby obawiali się, że ktoś w ostatniej chwili ich uratuje, dlatego popełnili samobójstwo dubeltowe. Mimo podobieństw, policja nie łączyła ze sobą tych trzech spraw, w końcu ofiary różniło dosłownie wszystko: pozycja społeczna, płeć, wykształcenie, poglądy. Wspólny był jedynie fakt, że żadna z wyłowionych z Odry osób nie miała powodu, by popełnić samobójstwo...

Do Edwarda Popielskiego (pracującego teraz w kancelarii adwokackiej, jako prywatny detektyw) przychodzi hrabia Władysław Zaranek-Plater z nietypowym zleceniem. Jego brat Eugeniusz, matematyk, od lat zafascynowany jest przemiennościami (liczba parzysta, liczba nieparzysta, liczba parzysta itd.). Ostatnie lata życia poświęcił badaniom nad liczbami Belmispara (władcy liczb). Eugeniusz wyznaczył tzw. punkty Belmispara, czyli współrzędne miejsc, które składają się z liczb parzystych i nieparzystych ułożonych naprzemiennie. Uważał, że jeśli miejsce, czas i osoby (wszystko liczone tak samo: naprzemiennie, w przypadku osób: kobieta, mężczyzna, kobieta itd,), czyli trzy czynniki wejdą w punkt Belmispara, władca liczb będzie domagał się ofiary. W ten sposób tłumaczył wszystkie trzy dubeltowe samobójstwa. Co więcej, matematyk uważał, że sam stanie się ofiarą Belmispara, wyznaczył nawet datę swojej śmierci, dlatego poprosił o zamknięcie go w okratowanym mieszkaniu, do którego tylko dwie osoby miały klucze. Hrabia Władysław Zaranek-Plater prosi Popielskiego, aby wyjaśnił, w sposób logiczny okoliczności śmierci samobójców, a w najgorszym wypadku zmusił ich rodziny do fałszywych zeznań, jakoby ich najbliżsi planowali samobójstwo dużo wcześniej. Popielski, z zamiłowania matematyk, z wykształcenia filolog klasyczny, chętnie podejmuje wyzwanie władcy liczb, zwłaszcza, że hrabia proponuje duże honorarium. 

Śledząc ostatnie chwile życia samobójców, odwiedzając ich rodziny, zagłębiając się w wyliczenia szalonego matematyka, Popielski coraz bardziej daje się uwieść opowieści o władcy liczb. Chociaż początkowo uważa tezę o istnieniu Belmispara za obłęd, z czasem przekonany jest o tym, że swoim śledztwem uwolnił zło. Z pomocą przychodzi mu Leokadia, kuzynka, z którą jest związany (wyłącznie platonicznie) od 60 lat! Kobieta zauważa, że każdy z samobójców stał przed ważnym dylematem życiowym, a co się z tym wiązało potrzebował rady. Do kogo ludzie zwracają się o pomoc, gdy chcą dokonać istotnego wyboru? Do księdza, wróżki, nauczyciela? Dodatkowo, samobójcy w ostatnim czasie robili sobie zdjęcia. Czyżby na decyzję o ich śmierci wpłynął w jakiś sposób fotograf? 

Edward Popielski wydaje się być policjantem nietypowym, jak na współczesne realia. Sprawiedliwość pojmuje wyłącznie subiektywnie. Jest zwolennikiem zasady oko za oko i często - jak to się teraz mówi - poza protokołem, sam wymierza kary. Korupcja, szantaż, groźby, tortury to dla niego podstawowe narzędzia pracy (a dla dzisiejszego przedstawiciela wymiaru sprawiedliwości? przynajmniej oficjalnie nie). Jest człowiekiem wykształconym, posiadającym przedwojenne maniery, a jednocześnie zepsutym policjantem, który na sumieniu ma wiele grzeszków, drobnych lub większych. Erotomanem, który nie przepuści żadnej pięknej kobiecie. Sam nigdy nie rozwiązałby tylu spraw, gdyby nie Leokadia - nieco wścibska, ale wyrozumiała, lojalna i bardzo inteligentna kuzynka, która drobną, na pierwszy rzut oka nieistotną uwagą, burzy wszystkie mocno stojące fundamenty śledztwa. Najczęściej kierując myśli Popielskiego na właściwy trop. Stanowią wspaniały uzupełniający się - myślę, że można użyć tego słowa - duet. 

Władca liczb to kryminalna zagadka, której rozwiązanie następuje w dwóch pokoleniach. Edward Popielski zaczyna, natomiast ostateczne rozwiązanie pozostawia swojemu synowi. Książka pełna makabrycznych opisów i szaleńczych tez. Momentami ziejąca obłędem. Jedyna rzecz, do której można mieć zarzuty to wątek syna Popielskiego - zalatujący intrygą w stylu Mody na sukces. 

Magnez a magnes

www.oczywista.pl

Wstyd mi za ten oczywisty post...., ale skoro pojawiają się tego typu błędy, najwyraźniej trzeba jeszcze raz przypomnieć różnicę.

Jest taki żart, w którym rozmawiają dwie blondynki i nagle jedna pyta drugą: - Jak to się w końcu mówi Iran czy Irak? - druga odpowiada: - Nie wiem. Musimy zapytać profesora Miodka. Na to ta pierwsza: - On powie, że można i tak i tak. 

Tak samo jest z magnezem i magnesem: można i tak i tak, ale zmiana jednej litery całkowicie zmienia znaczenie. 

MAGNEZ - to jeden z pierwiastków (Mg), cenny dla naszego organizmu (uczestniczy w budowie kości, bierze udział w syntezie białek, działa korzystnie na nasz układ nerwowy).

MAGNES - kawałek żelaza, który przyciąga metale, (np. magnesy na lodówkę).

Stieg Larsson - Millenium: Dziewczyna, która igrała z ogniem

Dziewczyna, która igrała z ogniem to druga część kryminalnej trylogii Stiega Larssona Millenium. Stanowi ona oddzielną historię, jednak ponownie śledzimy zmagania Lisbeth Salander i Mikaela Blomkvista, którzy tym razem walczą o uniewinnienie... głównej bohaterki.

Lisbeth Salander została oskarżona o potrójne morderstwo. Jedną z ofiar był jej opiekun prawny, który w pierwszej części (Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet) gwałcił ją i znęcał się psychicznie nad swoją podopieczną. Czyżby Salander postanowiła wymierzyć sprawiedliwość swojemu oprawcy? Ale ofiar było troje. Co dobra researcherka ma wspólnego z dziennikarzem śledczym i naukowcem? Może ktoś nadepnął jej na odcisk? Albo po prostu została wrobiona? Gdy najlepsi detektywi w kraju są przekonani o winie Salander, a policja ściga ją listem gończym, Mikael Blomkvist rozpoczyna własne śledztwo, próbując udowodnić niewinność swojej przyjaciółki. Sięga do jej przeszłości i odkrywa makabryczne sekrety dzieciństwa Lisabeth. Dowiaduje się dlaczego została ubezwłasnowolniona i jako dziecko zamknięta w szpitalu psychiatrycznym. Poznaje Całe Zło, które wydarzyło się w życiu Salander i dlaczego dziewczyna igrała z ogniem.

Równolegle w powieści prowadzony jest wątek handlu żywym towarem, który zdaniem Blomkvista związany jest z morderstwami. W jaki sposób? Co wspólnego z prostytucją ma Salander i czy dziennikarzowi uda się udowodnić swoją hipotezę? Historia zaczyna robić się naprawdę niebezpieczna... A rozwiązanie następuje dopiero w trzeciej części.

To niesamowite, jak Larsson przez dokładnie 700 stron potrafi budować spójną i trzymającą w napięciu intrygę. Kartki przewijają się szybciej niż sekundnik na zegarze i czytelnik, pogrążony w genialnej opowieści, nie ma świadomości upływu zarówno stron jak i czasu. A niedokończenie historii sprawia, że chce się natychmiast sięgnąć po kolejną część. Możemy jedynie żałować, że taki talent nie napisał więcej książek...

Michaił Bułhakow - Mistrz i Małgorzata

Pierwszy raz przeczytałam Mistrza i Małgorzatę wiele lat temu. Pamiętałam jedynie, że książka mnie zaintrygowała i wciągnęła. Po latach postanowiłam do niej powrócić. Mając już, z pewnością dużo bogatsze niż 8-9 lat temu, doświadczenie czytelnicze spojrzałam na Mistrza i Małgorzatę z zupełnie innej perspektywy.

Utwór dzieli się na dwie części, pierwsza dotyczy obecności Szatana w ateistycznym Związku Radzieckim, druga natomiast koncentruje się wokół historii bezimiennego Mistrza i jego ukochanej Małgorzaty.

Historia rozpoczyna się, gdy do rozmowy dwóch mężczyzn: redaktora Berlioza i poety Iwana Bosego dołącza nieznajomy cudzoziemiec, który zdaniem rozmówców mówi zupełnie od rzeczy, przewidując, że Berlioz niedługo umrze, a on zadomowi się w jego mieszkaniu. Zdaniem cudzoziemca, redaktorowi kobieta utnie głowę, a to wszystko dlatego, że Annuszka rozlała olej słonecznikowy. O dziwo, wszystkie słowa cudzoziemca wkrótce się spełniają, a w Moskwie dzieją się przedziwne rzeczy, przyprawiające o obłęd tych najbardziej znanych i najbardziej wpływowych mieszkańców miasta. I to w dosłownym znaczeniu.

Pobyt Szatana Wolanda wraz ze swoją zwariowaną świtą, przeplatany jest historią Poncjusza Piłata i skazanego na śmierć proroka Jeszui, która to zniszczyła życie Mistrzowi. Nie będę streszczać fabuły, żeby nie pozbawiać zabawy przyszłych czytelników. Nie mam zamiaru również skupiać się na rozbiórce utworu, gdyż szkolne opracowania zrobiły to aż nazbyt dokładnie, ograbiając książkę z właściwego przesłania. Napiszę prosto: komiczne przygody kota Behemota, Azazella i Fagota doprowadzają do łez. Książka pełna ironii, dystansu, inteligentnego humoru. Jest mieszaniną przeróżnych technik narracyjnych (satyry, baśni, przypowieści biblijnej, powieści kryminalnej czy przygodowej), momentami wywołuje efekt montażu filmowego. Jest powieścią szkatułkową (powieść w powieści), która wciąga, zaciekawia, rozśmiesza i uczy. Sam Szatan Woland jawni nam się jako postać sympatyczna, wesoła, sentymentalna, a nawet dobra. Z pewnością robi pozytywne wrażenie na czytelniku, a w komplecie ze swoimi towarzyszami potrafi wywołać szczery uśmiech na twarzy czytelnika. Dostaje migreny, gdy słyszy, że ludzie próbują mu udowodnić, że on nie istnieje. Musi nieustannie mieć oko na kota Behemota i jego towarzyszy, gdyż potrafią doprowadzić do ruiny całe miasto, oczywiście niechcący i w niecodziennie, przekomiczny sposób. Pomaga Mistrzowi i Małgorzacie spełnić marzenia, lituje się na nieszczęśliwą miłością i każe nieuczciwych obywateli Moskwy. Stwierdza, że każdy na końcu dostaje dokładnie to, w co wierzy.

Bułhakow pisał Mistrza i Małgorzatę ponad 20 lat i do samej śmierci poprawiał powieść, ciągle nie uzyskując pożądanego przez siebie efektu. 

Stieg Larsson - Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet

Mikael Blomkvist, redaktor naczelny poczytnego pisma "Millenium" publikuje reportaż o jednym z największych biznesmenów Wennerstromie, demaskujący jego przekręty i ujawniający podejrzane źródła dochodów. Niestety, mimo że posiada ważne dowody, nie może ich wykorzystać, gdyż nie chce spalić źródła swoich informacji. W efekcie, zostaje skazany za pomówienia na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę. Postanawia zostawić kierowanie pisma swojej wspólniczce i nieformalnej partnerce Erice i usunąć się w cień, aby zdobyć mocniejsze dowody przeciw Wennerstromowi i wrócić do gry silniejszym. W międzyczasie dostaje dziwne i bardzo opłacalne zlecenie, które postanawia wykonać. Ale nie ze względu na oferowaną sumę czy ciekawą zagadkę, ale za materiały potwierdzające nieuczciwość biznesmena. 

Ponad 40 lat wcześniej, (z powodu wypadku) na odciętej od świata wyspie przepada młoda dziewczyna Harriet Vanger. W pobliżu znajdują się wyłącznie członkowie wielkiego rodu Vangerów, nikt obcy nie miał możliwości ani dostać się na wyspę, ani z niej uciec, a mimo tego nie znaleziono nawet ciała Harriet. Najbliżsi przez wiele lat przerobili wszystkie możliwe scenariusze domniemanej zbrodni, jednak bezskutecznie. Tajemnica zaginięcia dziewczyny, przypominająca zagadkę zamkniętego pokoju, tylko, że bez trupa, okazała się nierozwiązalna. Mimo wszystko wujek Harriet postanawia przed śmiercią jeszcze raz prześwietlić wszystkie możliwości zaginięcia dziewczyny. W tym celu wynajmuje Mikaela Blomkvista, który pod pretekstem pisania kroniki rodzinnej ma prześledzić ostatnie chwile z życia Harriet i spróbować rozwiązać zagadkę jej tajemniczego zaginięcia. Ponieważ Mikael szybko wpada na nowy trop, potrzebuje pomocnika, dla którego nie ma rzeczy niemożliwych, potrafiącego obejść każdą barierę, zdobyć pożądaną informację i dotrzeć tam, gdzie inni mają zakaz wstępu. Tym pomocnikiem okazuje się młodziutka, szokująca wyglądem i zachowaniem Lisbeth Salander - najlepsza i najskuteczniejsza researcherka jaką do tej pory zatrudniono. Salander i Blomkvist odkrywają, że w okolicach domu Vangerów od lat giną kobiety. Harriet była jednak jedyną, której ciała nie odnaleziono. Pozostałe ofiary zostały brutalnie zamordowane. Ich śmierć ma związek z pewnymi cytatami pisma świętego. Morderca na własną rękę wymierza sprawiedliwość? A może to tylko fanatyk religijny domagający się krwi? I podstawowe pytanie: jak to możliwe, że kontynuuje swoje zbrodnie od przeszło 60 lat! Czy ma naśladowcę? A może sam wybrał następcę? Na te pytania bohaterowi będą musieli znaleźć szybką odpowiedź, jeśli chcą dowiedzieć się co naprawdę stało się z Harriet i być może uratować kolejną ofiarę. Jedno jest pewne: zabójc(a)y nienawidzą kobiet!

Genialny kryminał szwedzkiego dziennikarza, który niestety nie doczekał sukcesu swojej trylogii (Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet to pierwsza część kryminalnej trylogii Millenium). Larsson zachwyca wymyślną, koronkowo plecioną, zagadką, trzymającą w napięciu akcją, doskonałą techniką budowania fabuły i tworzenia wyrazistych postaci. Postać Salander zrehabilitowała wcześniejsze pomijanie bądź szablonowe przedstawianie kobiet w powieściach kryminalnych. To ona staje się głównym dowodzącym i najskuteczniejszym graczem.
Książka trzyma w napięciu od pierwszej do ostatniej strony, Trudno wymyślić lepszy prezent dla mola książkowego :)

Pozdrowienia z Londynu - Krzysztof Beśka

Przyznam szczerze, że bardzo długo czytałam ten kryminał. Początek zachęcający nie był. Niby była tajemnica, zbrodnia, zagadka, czyli wszystko, co kryminał powinien mieć, a jednak historia nie trzymała w napięciu. Dopiero pod koniec akcja nabrała dynamiki. I to jakiej! Końcówkę dosłownie pochłonęłam z wypiekami na twarzy. Ale od początku...

Łódź, lata 90. XX wieku, ktoś brutalnie okalecza i morduje młode kobiety, prostytutki. Ich ciała mają zmasakrowane narządy rodne: wycięta łechtaczka. Policja nie radzi sobie ze śledztwem, a morderca  w tym czasie zabija kolejne ofiary. Złapać go może wyłącznie detektyw Stanisław Berg - krzyżówka Pana Lecoq - kameleona, który uwielbia się przebierać w różne stroje, skrywając nie tylko swoją tożsamość, ale i wygląd, z Sherlockiem Holmesem - mistrzem dedukcji. Tylko, że detektyw Berg również zniknął...

Ciekawa opowieść wzorowana na historii Kuby Rozpruwacza, a właściwie: przeniesienie Rozpruwacza w łódzkie realia. Genialny detektyw i dynamiczna akcja. Sceny pościgu żywcem wyjęte z Jamesa Bonda. I zakończenie w stylu... Marka Krajewskiego - ponure, tragiczne, niesprawiedliwe. W tej książce nie ma miejsca na happy endy. 

Inteligentny autor, który w swojej twórczości łączy najlepsze wątki znanych wzorców. Aż dziwne, ze tak cicho o nim na arenie polskich kryminałów. 


Książkę otrzymałam od portalu Zbrodnia w Bibliotece, który gorąco polecam :)

Słać łóżko czy ścielić łóżko?

www.pomocdlajustynki.pl

Mówisz pościeliłem łóżko czy posłałem łóżko, a może zasłałem? 

Nieważne którego z tych czasowników używasz - obecnie wszystkie trzy są uważane za poprawne. Jednak forma wzorcowa to słać (Rafał ściele łóżko, Rafał posłał łóżko i poszedł do szkoły). 

W słownikach języka polskiego z poprzednich wieków zauważamy, że ścielić było traktowane jak forma gwarowa, regionalizm bądź prowincjonalizm. A przecież nasi przodkowie, chcąc ułatwić sobie życie, utworzyli nową postać czasownika słać, kojarzonego wówczas z wysyłaniem - wysłać list, paczkę, wysłać kogoś po coś. Aby uniknąć nieporozumień i żartów w stylu: można wysłać kogoś po wódkę, a nie łóżko, włączono czasownik słać do koniugacji -e, -isz i tak powstała forma ścielę, ścielisz, ścielimy. 

Koniec świata w Breslau - Marek Krajewski

Wrocław 1927. Samotny, nadużywający alkoholu muzyk został przywiązany do haków w komorze zakładu szewskiego i zamurowany. Bezrobotny ślusarz, aktywny komunista został poćwiartowany we własnym mieszkaniu. Tych dwóch zamordowanych dzieliło wszystko: wiek, wykształcenie, status społeczny, poglądy polityczne. A łączyła tylko jedna rzecz: do ich ciał morderca przyczepił kartkę z kalendarza - data wykonania egzekucji. Wkrótce wrocławska policja znajduje coraz więcej zmasakrowanych zwłok. Wszystkie z kartką z kalendarza. Morderca wyraźnie chce zwrócić uwagę na datę. Ale dlaczego? Czy kalendarz stanowi jakiś szyfr? A może zabójca przypomina o nierozwiązanych zbrodniach sprzed lat? Eberhard Mock będzie musiał zagłębić się w historię miasta i uważnie przejrzeć kroniki kryminalne, aby rozgryźć motyw mordercy. 

Sprawa kalendarza zbiega się z jego kłopotami małżeńskimi i rodzinnymi. Żona Eberharda Mocka - Sophie potajemnie zaczyna brać udział w perwersyjnych seansach okultystycznych, a jego bratanek, wbrew swoim rodzicom postanawia zostać poetą i wiąże się, ze starszą o 30 lat, notowaną przez kroniki policyjne, artystką. Oba wątki kończą się tragicznie dla głównego bohatera. Czy kryzys w życiu prywatnym odbije się na jego obowiązkach służbowych? Czy Mock dopadnie seryjnego mordercę?

Ciekawa powieść Krajewskiego, gdzie jak zwykle uznanie budzi ogromna erudycja i inteligencja autora, bijąca z każdego dialogu i wątku kryminału. Sprawa morderstwa przeplata się z motywami obyczajowo-rodzinnymi, które w kulminacyjnym momencie mają więcej wspólnego z mordercą z kalendarza, niż czytelnik mógłby przypuszczać. Powieść szkatułkowa, w której każdy wątek mają swoje, równie ciekawe wątki. I jak zwykle sprawiedliwość posiada własne oblicze...

Przyimek "dla" z dopełniaczem zamiast celownika

plfoto.com

Konstrukcje językowe: "dla kogoś/czegoś" zamiast "komuś/czemuś", pomagać dla domu dziecka, powiedzieć dla mamy - czy są poprawne?

Przyimek "dla" z dopełniaczem zamiast celownika, to charakterystyczny dla Podlasia czy Kresów północnych, regionalizm składniowy. Takie konstrukcje były obecne nawet w języku inteligencji.

Według badaczy regionalizm ten wynikał z trudności wyboru między końcówką -u i -owi. Dlatego starano się po prostu unikać celownika (taka tendencja do zastępowania form przypadków deklinacyjnych wyrażeniami przyimkowymi była typowa dla polszczyzny).

Druga grupa językoznawców uważa, że jest to po prostu lokalna innowacja, która postała na podłożu litewskim.

Regionalizm ten spotykamy dopiero w XIX wieku, a więc, biorąc pod uwagę przemiany języka, jest to cecha nowa.

Liczby Charona - Marek Krajewski

Ile razy sięgam po książki Marka Krajewskiego, jestem pod ogromnym wrażeniem erudycji, wiedzy, perfekcyjnego warsztatu pisarskiego, doskonałej intrygi. Jeśli czytelnik szuka lektury łatwiej i banalnej, gdzie krew leje się strumieniami, a intryga, chociaż wciągająca, sprawia, że po rozwiązaniu zagadki spokojnie przechodzimy do porządku dziennego - źle trafił. U Krajewskiego nie ma pojęcia sprawiedliwości rozumianej, zgodniej z literą prawa. Każdy ma swoją sprawiedliwość. I dlatego kryminały te wzbudzają tyle emocji...

Jest 1929 rok. We Lwowie, na strychu brudnej i podejrzanej kamienicy, znaleziono ciało wróżki. Zmarła miała pętlę na szyi. Jednak to nie uduszenie było przyczyną śmierci. Kobieta otrzymała perfekcyjny cios gwoździem w mlecz, czyli stos pacierzowy, który spowodował natychmiastową śmierć. Morderca wyciął zamordowanej płat skóry głowy, razem z włosami i dołączając list, napisany po hebrajsku, wysłał do naczelnika komendy. Nikt jednak, nie potrafi przetłumaczyć tajemniczej wiadomości - jedyny mężczyzna znający języki klasyczne, został wydalony z policji za niesubordynację. Wymiar sprawiedliwości, musi więc szukać eksperta na własną rękę. Czy poradzą sobie bez Edwarda Popielskiego? 

Komisarz Edward Popielski, po przymusowym zakończeniu pracy we lwowskiej policji, wraca do udzielania korepetycji z matematyki. Zajęcie to jednak wyraźnie wykracza, poza granice jego cierpliwości. Dlatego chętnie przyjmuje zlecenie jako prywatny detektyw. Sprawa, której się podejmuje sprowadza na niego nie tylko ogromne nieszczęście, ale także miłość. A co najważniejsze, łączy się ze śledztwem prowadzonym przez lwowską policję. Czy Popielski wróci do służby? Okazuje się, że jest jedyną osobą, która może dorównać zbrodniarzowi i odczytać szyfr, za pomocą którego zabija. Zbrodniarz posługując się alfabetem hebrajskim i skomplikowanym systemem matematycznym, wylicza datę śmierci, oraz sposób, w jaki zginie dana osoba - jeśli profesja, umieszczona w kwadracie magicznym, zgadza się z imieniem i nazwiskiem - wówczas zabija, nazywając swoje wyliczenia liczbami Charona. Czy Popielski uratuje następną potencjalną ofiarę i złapie szalonego mordercę? 

Książka genialna! Rewelacyjna intryga, przeplatana, naukowymi zagadkami i obyczajowymi epizodami z życia komisarza. Świetne połączenie zbrodni, miłości i nauki. Jak zwykle emocje budzi mało moralne zachowanie komisarza i wymierzanie sprawiedliwości z perspektywy jednostki. Krajewski całkowicie burzy schemat odpowiedzialności za zbrodnię. Pojawia się również motyw rozprawy sądowej, tak rzadki w powieści kryminalnej, gdzie akcja kończy się wraz z ujawnieniem mordercy. Proces, który się toczy, ma nie tyle udowodnić tezę o zbrodni, sformułowaną przez Popielskiego, co uchronić go przed ostateczną porażką. Czy Popielskiemu uda się wywinąć od odpowiedzialności? U Krajewskiego nie można być pewnym niczego...