piątek, 22 listopada 2013

Męk czy mąk?

Pytanie wydaje się proste, jednak odpowiedzi są różne. Zastanawiamy się nad tym czy mówimy rąk czy ręk? No właśnie! Tak samo odmienia się męka

PrzypadekLiczba pojedynczaLiczba mnoga (z formami dawnej liczby podwójnej)Liczba pojedynczaLiczba mnoga
Mianownikrękaręcemękamęki
Dopełniaczrękirąkmękimąk
Celownikręcerękommęcemękom
Biernikrękęręcemękęmęki
Narzędnikrękąrękoma lub rękamimękąmękami
Miejscownikręcerękachmęcemękach
Wołaczrękoręcemękomęki
Źródło tabeli: http://pl.wikipedia.org/wiki/Gramatyka_j%C4%99zyka_polskiego

Dlaczego jest gęba-gąb, ręka-rąk, męka-mąk, ale szczęka-szczęk, wnęka-wnęk?

Przyczyn jest wiele. Język polski przez lata ulegał przemianom. Jeśli chodzi o historię samogłosek nosowych, na ich ukształtowanie miały wpływ m.in. budowa sylab, iloczas, sąsiedztwo fonetyczne, geneza nosówki, zwyczaj językowy, czy chociażby analogie. 

Profesor Krystyna Długosz-Kurczabowa z Uniwersytet Warszawskiego uważa, że "każdą oboczność samogłosek nosowych (lub ich brak) należy rozpatrywać osobno, ustalając, w jakim stopniu są one umotywowane rozwojem historycznym, a w jakim – innowacjami artykulacyjnymi i frekwencją występowania."

Wniosek? Musimy zapamiętać, że męka odmienia się jak ręka!

3 komentarze:

Anonimowy pisze...

Przecież to jest idiotyczne i nielogiczne.Profesorowie nauk humanistycznych powinni najpierw nauczyć się logicznie myśleć a potem tworzyć teorie na temat poprawnej pisowni :) pozdrawiam logiczno-myślący człowiek :)

Jerzy Kostowski pisze...

Świetne wytłumaczenie odmiany słowa "męki". Ta analogia ze słowem "ręce" ułatwia zapamiętanie. Niemniej bardziej mi pasuje fonetycznie "męk" niż prawidłowe "mąk". Pozdrawiam i dziękuję za wyjaśnienie.

Anonimowy pisze...

Rozumiem, że tak samo odmienimy słowo "wnęki". Kogo? Czego?: wnąk