W tym wypadku sprawa nie jest taka prosta. Poprawna forma to oczywiście meczów, jednak profesor Miodek dopuszcza meczy.
Skąd wariantywność?
Obecnie obserwuje się zanik końcówki -ów na rzecz -i/-y. Więcej użytkowników wybierze formę słuchaczy, niż słuchaczów, arkuszy, niż arkuszów. Możemy przecież powiedzieć zarówno tramwai, jak i tramwajów (z tym że ta druga forma będzie staranniejsza).
Wracając do meczy, możemy wyraz ten uznać za poprawny. Spółgłoski tj. c, dz, cz, dż, sz, rz oraz ż były kiedyś miękkie (zakończone na -i, np. koni, gości). W niektórych wypadkach uległy stwardnieniu i stąd przejście końcówki -i w -y, np. nocy, rzeczy, wierszy. Pod tę zasadę możemy również podpiąć sporne meczy.* W jeszcze innych przypadkach, zachowała się wyłącznie końcówka -ów, (stróżów, pajaców, widelców, a nie: stróży, pajacy, widelcy).
Profesor Miodek dopuszcza zatem poprawność formy meczy, jednak w słownikach wciąż figuruje jedynie meczów, aby więc uniknąć sporów, bezpieczniej jest używać tej drugiej formy.
* mowa tu o długich procesach, zachodzących w naszym języku, najprościej można stwierdzić, że rzeczowniki twardotematowe w dopełniaczu kończą się na -ów, miękkotematowe na -i/-y, jednak ewolucja językowa nadal trwa i w przypadku spółgłosek c, dz, cz, dż, sz, rz, ż możemy mówić o obocznościach.
a dlaczego mieczy, a nie mieczów ?
OdpowiedzUsuńMeczy koza. Łatwo zapamiętać.
OdpowiedzUsuńTo dlaczego rzeczy a nie rzeczów?
OdpowiedzUsuńMusimy pamiętać, że rzeczowniki, które dzisiaj wydają nam się podobne brzmieniowo, końcówkowo, w staropolszczyźnie miały inną postać i należą do innych grup odmianowych, a między meczem, a rzeczą nie ma żadnych podobieństw :)
OdpowiedzUsuńByć może odpowiedź nie jest zadowalająca, ale te wyrazy trzeba rozpatrywać oddzielnie.
Pozdrawiam :)
"a między meczem, a rzeczą nie ma żadnych podobieństw" - między meczem a rzeczą nie stawia się też przecinka :)
OdpowiedzUsuńWydaje mi się, że przecinek tu został użyty, gdyż występuje dwa razy "a". Jest to chyba ta sama zasada jak przy "Albo pójdę na lody, albo na pizzę" lub "pójdę i na lody, i na pizzę". Pewności nie mam, ale chyba tak to zostało potraktowane.
Usuń